DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1953 str. 18 <-- 18 --> PDF |
stva sa 34,7%, odražava još uvek pretežno poljoprivredni karakter zemlje, a izvoz proizvoda metalurgije obojenih metala i drveta, pokazuje bogatstvo zemlje u ovim proizvodima. Međutim struktura izvoza po stepenu obrade proizvoda pokazuje stepen razvitka proizvodnih snaga, odnosno stepen i racionalnost korišćenja prirodnih bogatstava. Sa tog gledišta struktura našeg izvoza u 1952 godini izgledala je ovako: o količini Po vrednosti Neobrađeni proizvodi 65,76% 50,46% Proizvodi obične prerade 30,76% 42,83% Proizvodi visoke prerade 3,48% 6,71% Ovako lošoj strukturi našeg izvoza u znatnoj mjeri su doprinosili drvo i njegovi proizvodi, kod kojih ti odnosi pokazuju sledeću sliku1: Po količini Po vrednosti Neobrađeni proizvodi 43,99% 19,32% Proizvodi obične prerade 53,46% 72,75% Proizvodi visoke prerade 2,55% 7,93% Neobrađeni proizvodi ovog sektora učestvovali su u ukupnom izvozu po vrednosti sa 3,80%, proizvodi obične prerade sa 14,32 i proizvodi visoke prerade sa 1,58%. Detaljnija struktura izvoza proizvoda šumarstva i drvne industrije u posmatranim periodima i 1952 g. vidi se iz sledećeg pregleda2: Izvoz u prvim posleratnim godinama karakteristiše se velikim učešćem proizvoda grane 313, uglavnom trupaca, ogrevnog i celuloznog drveta, što je posledica teških ekonomskih uslova u kojima se zemlja nalazila sve do 1951 g. Potrebe uvoza neophodnih sirovina (pamuk, gvožđe) mašina, opreme, pa i hrane, a zatim ekonomska blokada od strane zemalja sovjetskog bloka, prisiljavali su nas na izvoz velikih količina proizvoda male vrednosti, radi pribavljanja potrebnih platežnih sredstava u inostränstvu. Sa postepenim savladavanjem tih izuzetno teških uslova, popravlja se u izvesnoj meri i struktura izvoza. Tako je ona u 1952 god. slična onoj iz perioda 1936—40, jedino što se zapaža malo učešće trupaca u 1952 g. i znatno učešće celuloznog drveta, dok rezana građa u svim godinama odnosno periodima zauzima najvažnije mesto. Ovakva struktura je ipak sasvim nepovoljna i lošija je od svetskog i evropskog prošeka, gdje preko 40% odnosno 50% otpada na celulozu. Dok u našem izvozu na neobrađene proizvode i proizvode obične prerade (rezana građa, želj pragovi i si.) dolazi preko 90% po vrednosti (vidi tablicu na str. 308.), u izvozu Norveške na te proizvode dolazi svega 3,1%, Ovi podaci nisu u potpunosti uporedivi, pošto nije poznat kriterijum po kome je ta podela izvršena za ukupan izvoz. Za proizvode visoke prerade u ovom pregledu uzeti su finalni proizvodi (namestaj, parketi i dr. izrade). Treba uzeti u obzir da kod ovih proizvoda samo sanduci učestvuju sa blizu 70% po vrednosti. 2 Pošto je u periodu 1946—51 g. vrednost obračunata po paritetu 1 dolar = 50 din., a u 1952 1 dolar = 300 din., vrednosti su radi uporedivosti pretvorene u dolare. Za period 1936—40 vrednost je izražena u predratnim dinarima. |