DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 6/1953 str. 27     <-- 27 -->        PDF

Tablica 1. — (Vrednost jed. mere u din.)


a a>
Ui
N
CS
Formiranje diferencijalneEksploatacija šuma
rente položaja
Raspodjelajalne rente
diferencipoložaja
´5
O
a
u
>
Troškovi
proizvodnje
seča i
izrada
izvoz
(I)
AF
(višak
rada)
i4
ili
društ
i tržna
cena)
Razlika
(6-5)
ili
difer.
renta
I^ax-
Ikon
(NRH)
Super
višak
rada
(7-8)
Svega
(8 + 9)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
I 100 130 400 630 1.660 1.030 800 230 1030
II
III
IV
V
100
100
100
100
330
530
730
930
400
400
400
400
830
1.030
1230
1.430
1.660
1.660
1.660
1660
830
630
430
230
600
400
200
0
:3n
230
230
230
830
630
430
230


Primera radi, troškovi proizvodnje sadrže samo vrednosti radne snage.
Iz gornje tablice vidi se:


— da veličina diferencijalne rente položaja zavisi od troškova
proizvodnje i društvene (jugoslovenske) prodajne cene koja se formira
dejstvom ekonomskih zakona na slobodnom tržištu;
— da akumulacija i fondovi zavise od troškova proizvodnje najnepovoljnijeg
položaja (Imax) ;
— da diferencijalna renta položaja najnepovoljnijeg položaja (Imax)
u NR Hrvatskoj iznosi faktično 230 din po 1 m3 kao i to, da je ovo posledica
razlike između društvene (jugoslovenske) prodajne cene i individualne
prodajne cene proizvođača (NRH), naime, razlike 1.660 — 1.430
= 230 din;
da bi teoretski diferencijalna renta položaja najnepovoljnijeg položaja
u NR Hrvatskoj, trebala da bude jednaka 0 (nuli) iz razloga, jer
se cena drveta na panju određuje, slično, cenama poljoprivrednih proizvoda
t. j . prema uslovima proizvodnje sa najlošije i najudaljenije zemlje.
Usled toga kupac drveta na panju u najpovoljnijim uslovima, ostvaruje
ekstra-dobit koja nije ništa drugo nego diferencijalna renta
položaj a ili razlika između društvene (tržne) i individualne prodajne
cene proizvođača. Na taj način kupac dolazi u mogućnost da plati
šumskom gazdinstvu izračunatu diferencijalnu rentu položaja ili kako
se to kaže »šumsku taksu« (ŠT) na ime kupovine.


Prema tome, utvrđuje se da je diferencijalna renta položaja najnepovoljnijeg
položaja u šumarstvu NR Hrvatske veća za 230 din. od teoretske.
To je posledica hrvatskih troškova proizvodnje (posebno izvoza,
jer su seča i izrada, i akumulacija i fondovi jednaki u FNRJ) i tržne
(jugoslovenske) prodajne cene od 1660 dinara.


Pošto diferencijalna renta položaja najnepovoljnijeg položaja u
FNRJ mora biti i teoretski i praktično jednaka 0 (nuli), sledi da su jugoslovenski
troškovi izvoza veći za iznos od 230 din. po 1 m3 od troškova
izvoza NR Hrvatske, što se vidi iz sledeće tablice: