DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 6/1953 str. 14 <-- 14 --> PDF |
Da se pojam šumske proizvodnje nepravilno naučno definiše vidi se i po tome što se mora pribegavati veštačkim konstrukcijama, kao što su šumska proizvodnja (ili proizvodnja u šumarstvu) »u najširem smislu«, šumska proizvodnja »u užem smislu« i šumska proizvodnja »u najužem smislu«. Ovakve veštačke konstrukcije su najbolji dokaz da se tu radi o tri ili više različitih pojmova, koji se zbog izvesnih razloga žele pojamno identifikovati, mada je očigledno (i sa ovakvim neadekvatnim terminološkim oznakama) da su u pitanju različiti pojmovi1. Pod šumskom proizvodnjom »u najužem smislu« podrazumeva se proizvodnja šumskih proizvoda, t. j . čitava proizvodna delatnost koja ima za rezultat šumske proizvode. Šumska privreda »u užem smislu« obuhvata ne samo proizvodnju šumskih proizvoda, već i preradu jednog dela šumskih proizvoda (drveta) na strugarama, t. j . pilansku proizvodnju. I najzad, šumska proizvodnja »u najširem smislu« obuhvata proizvodnju šumskih proizvoda, pilansku proizvodnju i čitavu proizvodnju finalnih proizvoda od drveta ili t. zv. drvnu industriju bez ikakvih ograničenja. Naučno, a i stručno posmatramo, očegledno je da su poslednja dva pojma veštački proširena i da se šumska proizvodnja može obeležiti samo kao proizvodna delatnost koja ima za rezultat šumske proizvode. šumska proizvodnja se u suštini, po svojim bitnim elementima, razlikuje od drvno-industriske proizvodnje. Dok u šumskoj proizvodnji preovlađuje biološki momenat, dotle je u drvno-industrijskoj proizvodnji težište na tehničkom momentu, a od biološkog momenta nema ni traga; dok je u šumskoj proizvodnji proizvodni ciklus vrlo dug, dotle je u drvnoindustrijskoj proizvodnji jednogodišnji i t. d. i t. d. Veza između jedne i druge proizvodnje svakako postoji, ali one nisu ni približno takve i tolike, da bi se ove dve proizvodne grane mogle obuhvatiti jednim pojmom. Teoriski su ove dve proizvodne grane prostorno i vremenski potpuno odvojene i mogu postojati u jednoj zemlji nezavisno jedna od druge. I pored svega ovoga se šumska i drvno-industriska proizvodnja i dalje spajaju u jedan zajednički pojam, ne samo u stručnoj već i u naučnoj literaturi, što stvara mnoge naučne i stručne zablude i kontradikcije. Zbog ovoga se opravdano postavlja pitanje: šta je to što je izazvalo ovakvo nepravilno i nenaučno spajanje dve danas jasno izdiferencirane proizvodne grane. Na ovo pitanje nije teško odgovoriti. Drvna industrija je postala i razvila se u krilu šumske proizvodnje. U ovom svom razvoju ona je organizaciono, poslovno, pa i ekonomski i pravno, bila potpuno u sastavu šumske proizvodnje; u nedostatku stručnih kadrova, što je svojstveno svakoj proizvodnji koja tek nastaje, šumarski stručnjaci su bili stručni pioniri drvne industrije. Usled svega ovoga, a i usled mnogih drugih razloga, drvna industrija se u običnom životu ili identifikuje ili supsumira pojmu šumske proizvodnje. Osim toga, i danas, kada su se obe proizvodne grane izdiferencirale kao potpune samostalne, postoje mnogi praktični razlozi, a u prvom redu ekonomske 1 Inž. Branko Kraljić, Ekonomski elementi proizvodnje socijalističkog šumarstva, Zagreb, 1952, str. 1. 266 |