DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 3/1953 str. 38     <-- 38 -->        PDF

Ili obračunato po republikama kao širim proizvodnim jedinicama za
pojedine metode, imali bismo za crni bor, beli bor i alepski bor sledeću
tabelu:


Tabela HI


Metoda Prinosi variraju


Vrsta bora Narodna republika


smolarenja od... do ... gr.


crni bor nemačka kusa Srbija 330—720
, nemačka (Ch-F) Hrvatska (Opatija) 590—1.570
»
»» t» Slovenija 1.330


francuska Hrvatska (Split) 610
u >
>> Bosna i Hercegovina 610—900
»
»» »
»» Makedonija 500


Crna Gora 425


beli bor orig. nemačka Makedonija 400
»
»» ,, Bosna i Hercegovina 550
,. nemačka (Ch-F) Slovenija 1.060


elepski bor francuska Hrvatska 1.630


i.
Pitanju promenjenih metoda odnosno njihovih modifikacija nužno
je učiniti malo objašnjenje.


Pod originalnom nemačko m metodo m podrazumevamo način
smolarenja koji je do rata vršen u Nemačkoj i Austriji, a danas se primenjuje
u Poljskoj, SSSR i Bugarskoj, a zadnjih godina širi se u Kini.
Širina belenice iznosi srednje 20 sm sa brazdama koje se ulivaju u centralni
kanal radi bržeg oticanja smole.


Nemačka kusa metoda u stvari je nemačka polu-belenica,


t. j . beli se samo jedna strana a brazde se slivaju u jedan odvodni kanal.
Po ovoj metodi na industriskoj osnovi smolari se samo u NR Srbiji na
crnom i belom boru kao i na munici.
Chorin-Finowtal-ska modifikacija nemačke metod
e (u tabelarnom pregledu naznačene kao nemačka Ch-F) uvedena
je u Njemačkoj uoči rata i ona se tamo i do danas zadržala. U Austriji
je modifikovan strug za samo belenje (Wiener-Hobel) a kod nas je uvedena
posle rata u NR Sloveniji i delimice u NR Hrvatskoj.


Kad smo kod ove nemačke metode i njenih modifikacija, potrebno
je naglasiti nekoliko momenata koji su od interesa i za njenu primenu
kod nas.


1. Ona je najpre upotrebljena kod smolarenja belo g bor a iz
dva osnovna razloga. Prvi je taj što je drvo belog bora meko (190-300-500
kg/sm´2) a drugi, što smola beloga bora brzo gubi jedan deo terpentinskog
ulja, postajući time gušća, tako da sporo otiče do smolarskog lončića.
Sama tehnika rada morala je imati ova dva momenta u vidu i omogućiti
da se kapljice smole što pre dovedu do određenog suda, putem
određenog kanala.
Imajući u vidu ova svojstva, ona bi se mogla preporučiti samo kod
onih vrsta borova, koji se u prvom i drugom slučaju približavaju belome
boru. Kao što smo naveli ova je metoda kod nas primenjena na četiri
vrste bora (beli bor, alepski bor, crni bor i munika).


2. Nemačka metoda a naročito njena Chorin-Finovvtalska varijanta
je osobito pogodna kod kratkoročnog smolarenja, gdje ukupan turnus