DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu




ŠUMARSKI LIST 8/1952 str. 5     <-- 5 -->        PDF

kvalitativno boljeg pluta; 3) koristiti veća prostranstva ostalih vrsta hrastova
istočnog dijela Meidterana za proizvodnju kalemljenog plutnjaka,
naročito crnike (Q. ilex) i oštrike (Q. coccifera), kao vrijedne podloge
za mladice-kaleme plutnjaka. .


Da bi se mogla bolje uočiti važnost ovih nastojanja, potrebno je prethodno
osvrnuti se ukratko na mediteransku vegetaciju uopće kao i na
dvije najviše raširene posve mediteranske autohtone vrste: na plutnjak
i česmiku, na njihovu geografsku rasprostranjenost, njihove ekološke zahtjeve
i na floru, koja se najčešće u tim hrasticima susreće.


Mediteranska vegetacija, koja se zbog svojih specifičnih osobina razlikuje
od svih ostalih na svijetu, prostire se od obala mora prema unutrašnjosti.
Ima je po susjednim brdima i brežuljcima u Evropi do visine
1000 m, u Africi do 2000 m nad morem. Ona predstavlja mnoge fizionomske
varijacije. Pitanje je, koje od ovih formacija možemo smatrati autohtonim,
a koje su od njih nastale; koje se imaju smatrati klimaksnim formacijama,
a koje predstavljaju regresivne stadije. Bez sumnje u prošlosti
je tipična šumska formacija morala biti najviše rasprostranjena, a bila
bi i danas — uprkos transformacija pretrpjelih zbog klime — kada ne
bi bilo zapreka prirodnoj obnovi šume zbog akcije čovjeka sa njenim neposrednim
djelovanjem i njenim posljedicama, kao što je na pr. jaka i
često nepopravljiva degradacija tla.


Pored tipičnog plutnjaka (Q. suber) neki stručnjaci pronašli su i razne
varijetete. Tako prof. Borzi razlikuje dvije kategorije plutnjakovih varijeteta.
U prvi kategoriju svrstava: Q. integrifolia, Q. crinita i Q. Bivoniana,
kod kojih žir dozrijeva u godini cvatnje, dok u drugu kategorju spadaju
Q, brachylepis, Q. racemosa, Q. occidentalis, kod kojih žir sazrijeva druge
godine. U Francuskoj Gay je nazvao plutnjak (u Landes-u) kao novu vrstu


Q. occidentalis, Borzi endemski plutnjak na Siciliji Q. suber var. bivoniana.
a onaj na Sardiniji Q. suber var. serotina.
Čini se, da plutnjak na višim položajima i u sjevernim graničnim
predjelima svog vegetacionog područja naginje, da mu žir dozreva druge
godine; zato d e Philippi s smatra da se radi toga ne može govoriti


o posebnim vrstama. Ovo tim prije što Natividat e u nedavno izašlom
djelu »Subericultura«, Lisabon 1950., raspravljajući o suprotnosti biologije
cvatnje navodi, da skoro trajna cvatnja plutnjaka u optim. zoni omogućuje
fruktifikaciju u razno doba godine, te prvi plodovi septembra mjeseca
potječu od cvatova prošle jeseni, drugi plodovi novembra i decebmra mjeseca
potječu od proljetnih cvatova, a katkada se naiđe na kasne plodove
proizašle od ljetnih cvatova. Po A n i ć u žir naših zimzelenih hrastova,
osim crnike, dozrijeva druge godine.
Područje vegetacije autohtonog plutnjaka zauzima uglavnom zapadni dio sredozemnog
bazena od iberskog do´ apeninskog poluotoka te od Miairoka do Tumilsa..
O autohtonim nalazištima plutnjaka u Istri, Dalmaciji a neiročito na Balkanskom poluotoku
iraiziilaize se mišljenja sitnučnjaka. Među ondina, koji tvrde da je plutnjak
autohton na istočnim obalama Jadrana (Kotschy 1862, Pa riot ore 1877. Pic~


257