DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1950 str. 54 <-- 54 --> PDF |
..... ............ .. .... ..... ....... ...... ......... . ......... . ............ .... . ...., ....... ......... ..... .......... ..... ........, .. ...... .. ....... ........... 0 ....... . ......... ........, ....... ........ .. ........... .... .... .... .... ....... niyai.... ...., .. ....... .. ......, ... .. ..... ....... ........ ......, a join .... ...... ......... (.... .. .... ....... ........ .... . ..., ... je ......... ........... ........ ...... ....... ... ......... ....... .........., ... . .......... .....). ..... ..... ......... ..... ........ . .... ........... . ...... .. ........... .... .... ........ ...... ........ ....., ..... .. .. .......... ...... ......... . ............ .... . ..... ...... ......... ... .... ...... To .. ... ............ Me..... . . ....... ......... ...... .... .. .... . ....... ....... .. .. ....... ....... ....... ..... ......... ....... .... ...... ......... ........ .......... .. .. .............. ....... ...., .... .. .. ..^.. ....... ..... .......... ..., . ....... .... ... .......... ..... ..... . ........, no ..... .. .. ....... ....... . ....... . ....... .... . .... ......... .... . .... ..........., ... ........ .... ........... ........... Ha ... ..... ...... ... .. ......... ....... ....... ...., ... .. .. ........ ..... .......... . ........ .... ........ ..... .... ........ .. .. ..... .......... . ...... ......... ....... ....... ....... .. ..... .. ......... ......... ........ .......... »....... ....«, .... .. ......... ... ... .. .... ...... ..... ...., ....... ..... ....... . .. ... . ..... .... ... ....... . .......... ..... . ...., ... .. . .... ... a ... .. ... ....... ......... .......... — ....... .... — . ...... ......., .... .. .. ........... ........., ...... .. .. ....>. . ......... ...... ..... ..... .... .. .. ..... ......... .. ......... ....... . ............ ....., ... . ......... ...... . ...... ..... ........ ....... ...... . ...... ...... — ......... . ....... . .......... ....... ...., ........ ....... ....... ....... . ........... . ...... .. .........., ... . ...... ...... .... .. ..... ....... . ...... .......... ......... ......, .... .. ... ... ........ ........ »...... ...«. ...... .... .. .......... ... ... ...... .. ....... .. ....... ....... .. ........... ....... ...., ...... ....... .. ........ . .. ........ ............. .... .... ...... ....... .... ..... ... ......... ........... ... .. .. ....... .... . ......., ... .. ........ ....... . ...... .... ........ .... .....>.. .... ....... .... ..... ..... Da U je horizontalni jaram zastarjela mašina Kozlov u privrednom računu vrlo duhovito stavlja pod navodne znake moralno zastarjele mašine, kako neki brzo modernizovani stručnjaci nazivaju starije mašine, koje nisu tehnički iscrpljene. I kod nas počima da hvata korijen ideja, da se visoka produktivnost može izazvati samo visokom mehanizacijom i t. zv. »švediziranjem« pilana. Visoka produktivnost može se međutim polučiti i drugim putem, kao na pr. V 328 |
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1950 str. 55 <-- 55 --> PDF |
boljom organizacijom rada, boljom kombinatorikoni oruđa i uređaja, korišćenjem oruđa i uslova koji prividno ne obećavaju mnogo a pokušajem aktiviranja daju dobre rezultate (pomične klupe u unutrašnjem transportu i si.) i t. d. Sasvim naravno, da je mehanizacija najjače sredstvo za podizanje radne produktivnosti, ali treba znati, da to nije stvar, koja se može uzeti negdje usput. Mehanizacija je kompleksan problem. Ona uključuje strojeve, uređaje, promjene izvora energija (elektr. struja), visoko kvalifikovane tehničke .stručnjake i drugo. Ne rješava li se problem u cjelini, kompleksno, pokušaj mehanizacije može da postane skup opit. Zato je dobro, da se koristimo i sa onim oruđima, koja nam stoje na raspoloženju uz uvjet da pri tome tražimo bolje kombinacije djelovanja i da uporedo s tim stvaramo postupno prelaz za potpunu mehanizaciju. Zaista, ako mi imamo priliku da koristimo modernu tračnu pilu, čiji je učinak višestruk učinku horizontalnog gatera, prirodno je da će njeno aktiviranje biti van spora. No s time nije rečeno, da smijenjeni horizontalni gater, koji još nije tehnički iscrpljen, treba povećati masu starog željeza. Evo zašto: Znamo da se veliki vertikalni gateri postavljaju tamo, gdje postoji priliv debelih klada, a mali gateri suprotno tome. Ovo je jasno i za laika, pa ipak vidimo u Babinom Potoku jedan razmjerno veliki gater sa debelim pilama, koji uzrokuje više piljevine nego bi to bio slučaj, da je ovdje akti viran^nanji gater sa tanjim pilama, koji bi zadovoljio debljine trupaca. Na pilani´u Banjoj Luci, u Sarajevu, Podgradicama, Sokolcu i drugdje ne postoji dovoljno velik gater (sa dovoljnim rasponom), da b{ se mogle obraditi i najdeblje klade. Umjesto da se trupci nakon sakupljenih vagonskih pošiljaka otpremaju u najbliži pogon, koji raspolaže sa dovoljno velikim gaterom ili tračnom pilom, ljudi si pomažu na vrlo »jednostavan«, no ni malo inventivan način: sjekirom se sasjeca bočna strana, da bi se stvorila prizma, koja će ući u dotični gater. Vrhovni princip svakoga privrednog rada jest: sa što manje vremena i materijala (u krajnjem slučaju i materijal je opredmećeno radno vrijeme) postići određenu svrhu. Taj vrhovni princip očigledno je ovdje bio zanemaren. Upravo kod prerade bukovine, gdje je periferna drvna masa znatno bolje kvalitete, odlazi najbolji dio u iverje, u najboljem slučaju za vatru, a pored toga tesanjem je izgubljeno mnogo vremena. Evo, tu je uloga horizontalnog gatera i to za manje pogone, gdje bi se njegova funkcija ograničila samo na prizmiranje debelih trupaca. Dakle, ako ne možemo mijenjati po volji sredstva (strojeve), možemo mijenjati uslove ili mjesto njihovog rada. Za dokaz neka posluži ovo poređenje: Ako jedna obična glačalica izgubi smisao u kućanstvu, gdje je uvedena električna struja, daleko je od toga, da je ta glačalica izgubila opću korisnost. Tako je i sa horibontalnim jarmom. Ma koliko on bio spor i nezgodan na jednom mjestu, gdje istovremeno radi i Brenta pila, on će na drugom mjestu, u poređenju sa sjekirom, biti vrlo koristan i racionalan. U krajnjem zaključku, visoka produktivnost uključuje i sve vrste štednje, jer je štednja samo jedan poseban vid unapređenja proizvodnje. 329 |