DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1948 str. 28 <-- 28 --> PDF |
tan broj stručnjaka naših i stranih vrše floristička i biljnogeografska istraživanja, istražuju tehniku sadnje, vrst drva i razmatraju ekonomske probleme krških krajeva. Rezultati ovog rada na kršu bile su većim delom monokulture od nekoliko Pinus vrsta, koje se danas viđaju duž ćele jadranske obale a i u unutrašnjosti. Taj metod pokušava današnje šumarstvo da napusti. U dendrometriji istraživački1 rad se odnosi na određivanje drvne mase stojećih stabala i sastojina, izrade tablica drvnih masa, poboljšanje meraćih sprava i određivanje prirasta. Rezimirajući, može se reći da naučno-istraživački rad ovog perioda jednim delom ima samo historijsku vrednost, dok drugim delom prestavlja vredne tehničko-šumarske tekovine koje treba danas sistematski proučiti, srediti i njima se koristiti u daljnjem iradu. Međutim sve ideje o normalnoj šumi i potrajnosti prihoda malo su uticale na način eksploatacije šuma, koju su izvodila velika drvna preduzeća, i koja su koncem I. Svetskog rata potpuno izmenila strukturu dobnih razreda u našim šumama, ostavljajući malodobne sastojine i šikare. II. Drugi period naučno-istraživačkog rada u šumarstvu Jugoslavije zahvata period između dva svetsika rata t. j . rad u okviru stare Jugoslavije i okupacije. Usled povremenih konjuktura posle I. Svetskog rata — i pored već osetnog pomanjkanja drvnih masa — nastaje još bezobzirnija eksploatacija šuma, u prvom redu na račun većih godišnjih etata t. zv, prethvata, zatim sečom srednjedobnih sastojina i otvaranjem još preostalih neotvorenih kompleksa. Radi što brže amortizacije investicija pojačava se intenzitet seča u prebornini šumama u tolikoj meri, da je pomlađivanje šuma slabo obezbeđeno. Usled narušene prirodne ravnoteže u šumama, nastupaju razne epidemije u slavonskim hrasticima, navale potkornjaka u Bosni i t. d., koje uzrokuju sušenja i osetno snizuju postojeću drvnu zalihu. Ukazuje se potreba da se te pojave — koje dovode u pitanje alimentaciju krupnih drvnih industrija — naučno ispitaju i pronađu načini i sretstva da se štete spreče. Dalje, pomanjkanje hrastovine i porast njene vrednosti, traži da se naučno ispitaju i utvrde točnije metode kubisanja i ustanovljavanja sastojinske drvne mase i sastojinskog drvnog prirasta. S druge strane sve veća primena drveta u raznim granama industrije i dnevnog života tražila je da se naučno ispitaju tehnička svojstva drveta kao i metode njegove hemijske prerade. U takvoj situaciji nastaje potreba za jednom organizovanom formom naučno-istraživačkog rada u šumarstvu. U tu svrhu bili su posle I. svetskog rata najpodesniji šumarski fakulteti na univerzitetima. Godine 1920. Ministarstvo šuma i rudnika traži od poljoprivrednošumarskog fakulteta u Zagrebu da organizuje šumske pokuse u cilju: ustanovljivanja prirasta, izrade prihodnih skrižaljaka za hrast, bukvu i jelu i uzgoja sastojina, jer su ti problemi naročito interesovali Ministarstvo kao prodavaoca drvne mase. 306 |