DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1947 str. 41 <-- 41 --> PDF |
Vlašić planina je prema Filipoviću danas sva pod Nardusom koji prestavlja najsterilniji tip pašnjaka. Nardus već osvaja Dinaru, a čvrsta uporišta ima već na Šatoru i Vitorogu. Prema profesoru Horvatu Nardetum pokriva danas i na Plješivici i -severnom Velebitu velike površine i nastaje delimično direktno potiskivanjem .šumskih zadruga a održava se pod uticajem paše i košnje. Pašnjaci na dalmatinskom ostrvu Pagu također su primer privredne regresije odnosno pljačke prirodnih uslova. Najprostraniji su pašnjaci na Pagu assoc. Bromus-Chrysopogon na suvim i neslanim tlima. Pod uticajem intenzivne paše prelaze u ekonomski potpuno bezvrednu assoc. Drypis. Privredna regresija stočarstva u svom poslednjem stepenu: ekstenzivnom pašnjačkom gospodarstvu završava se nekad na ovci nekad na kozi, a po nekad na obe vrsti pomešane, prema vrsti regresije vegetacije. Na goletima severne Albanije, oblast Skadarska zadržala se na poslednjem stepenu regresije privrede i vegetacije jedna originalna balkanska rasa ovaca, vrlo primitivna i osobito otporna tzv. skadarska ovca. Pašnjaci ove oblasti su goli i kameniti sa vrlo slabom pašom. Pod uticajem takvih uslova ishrane i klime izgleda da je prirodnom selekcijom stvorena rasa skadarske ovce sa vrlo šiljatom i pokretljivom gubicom koja joj omogućuje da pase i najkraću travu koju druga stoka nije u stanju da pase. Ta ovca inače u svemu zaostaje za drugim ovcama i služi u prvom redu za produkciju "vune grubog kvaliteta. Uopšte uzevši pašnjačko gospodarstvo u planinskim krajevima je vrlo labilna grana privrede. Ona može da se održi samo pod specijalnim uslovima melioracije, zatim pedološkog sastava, inklinacije, umerenog broja stoke i zaštite pašnjačkih površina po šumi. Mogućnost produkcije stočne hrane pod takvim uglovima jeste osnova za razvoj stočarstva dok zootehničke mere dolaze tek na drugo mesto. Una pređenje stočarstva prema danom regresivnom stanju pašnjaka svakako je nepravilno i negativno, jer vodi daljoj regresiji vegetacije i degredaciji tla. Na pr. stanica za selekciju skadarske ovce koja je pre rata bila osnovana u Skadru u cilju još boljeg iskorištavanja postojećih pašnjaka svakako je jedna suvišna ustanova. Mnogo potrebnija bi bila ustanova za pošumljavsnje i meli oraciju tih površina, kako bi se stvorila mogućnost produkcije stočne hrane i zaštite tla. Problematika stočarstva je od osobitog interesa za šumarske institute regresivne privredne zone. Na osnovu proučavanja ekonomike stočarstva u vezi sa fitosociološkim ispitivanjem mogu se odmah odvojiti površine koje se više ni kao pašnjaci ne mogu iskorišćavati (na pr. assoc. Drypis i t d) i koje su tako slobodne za melioraciju i pošumljavanje. Od osobite je važnosti također produkcija stočne hrane u šumskim kulturama i pređkulturama u cilju pomoći .stočarstva i oslobođenja devastiranih površina radi melioracije. x vra U ćelom dosadanjem izlaganju mogla se pratiti društvena uslovljenost regresa poljoprivrede i šumarstva kao i njihova međusobna´ povezanost, u 3 balkanske zemlje. 231 |