DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1947 str. 39 <-- 39 --> PDF |
\ I ako je stočarstvo u Grčkoj učestvovalo samo sa 11% u poljoprivrednoj proizvodnji, ekstenzivno stočarstvo — uglavnom koza — rašireno na prostranim površinama vrši daljnju regresiju i degradaciju tla i potpuno onemogućuje bilo kakvu melioraciju i pošumljavanje, što je već i Engels u jednom svom spisu opazio. 2. U susednoj i prijateljskoj Albaniji privredni regres se razlikovao od onoga u Jugoslaviji i Grčkoj. Albanija ima 1,003.097 stanovnika ili 36 na km2. Prirodni prosečni godišnji porast stanovništva jeste 12% pa prema tome Albanci spadaju u narode jake plodnosti. Feudalni poredak dokinula je u Albaniji Narodno-oslobodilačka borba. Agrarna zona, obrađena ili koja se može obrađivati zauzima površinu od oko 300.000 ha. Od toga 213.000 ha je bilo podeljeno na 165 begovskih familija (albanska latifundija), a ostatak je pripadao seljačkoj masi. Albanski pašnjaci zapremaju 30% ukupne površine zemlje ili preko 800.000 ha kojima treba dodati još 300.000 ha klasiranih kao »obradiva zemlja kojia se iskorišćava kao pašnjak.« Pašnjaci su podvrgnuti jednom opštem, bezobzirnom i divljem iskorišćavanju pa i ako ih ima dosta nisu dovoljni. O stepenu regresije vegetacije i degradacije tla nisu nam potrebni nikakvi posebni podatci: setimo se samo prošlogodišnjih bujičnih provala u brdima i poplava u ravnicama. Usled toga što se latifundija slabo iskorištavala napolicom i letnjom pašom, penjale su se seljačke kulture kukuruza na visine preko 1.400 metara (inače područje Castanetuma, Fagetuma i Abietuma), stvorivši tamo zajedno sa pašom uslove za stvaranje bujica. VII Posmatrajući regresiju stočarstva krupnom stokom i šumarstva u planinskim predelima naše regresivne privredne zone vidimo da je poslednji stepen regresije zajednički za obe privredne grane t. j . ekstenzivno pašnjačko stočarstvo sitnom stokom kozom i ovcom. Primeri takve regfesije su naročito očigledni u Bosni (na pr. područje planinskih lanaca Dinare, Šatora i Vitoroga). Planinski pašnjaci su od velike važnosti za stočarstvo jer ne stradaju od suše, pa nema letnjeg prekida vegetacije. Na pomenutim bosanskim pašnjacima možemo pratiti sve stepene regresije od bujnih livada i pašnjaka sa gustim sastavom prvorazrednih trava na kojima je moguće alpijsko racionalno stočarstvo do potpune goleti. Uzroci tome su prema mišljenju agr. Horvata prevelik broj stoke usled kojega je zimska ishrana uvek oskudna pa se stoka isteruje odmah na proleće. Ta proletnja; ispaša je od najštetnijih posledica za pašnjake. Prema tome prevelik broj stoke i proletnja paša uzrokuju regresiju vegetacije koja opet deluje na stočarstvo u pravcu regresa, dok se ceo proces ne završi na goletima, sterilnim pašnjacima i ekstenzivnom stočarstvu. 229 |