DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1947 str. 37 <-- 37 --> PDF |
/ je zemljoradnicima za kupovinu svih monopolskih i industrijskih predmeta, za takse i t. d. 1.— dinar dnevno. Sem poreskog opterećenja seljak je bio pljačkan još u obliku interesa na kredit i otvorenih ekonomskih makaza t. j . visokih cena industrijskih proizvoda a niskih poljoprivrednih. U poslednje vreme počelo je bilo i prodiranje kapitalističkog sektora u poljoprivredu u vidu najamnog rada i jačanja veleposeda. Inače veleposed nije bio kod nas zastupan kao na pr. u Grčkoj i Albaniji. Obično se držalo da je Jugoslavija bogata sa stokom, međutim to nije tačno. Jugoslavija je po broju stoke na 100 stanovnika bila za: goveda na 17 mestu konje . U . svinje A . » ovce » 6 » koze , ~ 8 Kako je 2/. našega prihoda do stočarstva otpadalo na goveda i svinje u kojoj stoci smo bili na poslednj´m mestima, to se najbolje vidi nivo našega stočarstva. S druge pak strane usled slabe kvalitete pašnjaka i slabe produkcije stočne hrane i ekstenzivnog stočarstva ispada da su krajevi regresivne privrede prenaseljeni sa stokom. Regres ratarstva kretao se u tri pravca: 1. Iscrpljivanje tla usled nedostatka đubreta. 2. Cepkanjem poseda usled prenaseljenosti i 3. Erozijom, zasipavanjem i zamočvarenjem. Iscrpljene oranice su ostavljane dugo pod ugarom, dok se potpuno ne napuste kao oranice i iskorištavaju kao proletnji pašnjak. Takve bivše oranice mogu se videti na podučju Krša obraštene Cardusom (duž kraških polja Livanjskog, Glamočkog i t. d.). Regres ratarstva završio se na ekstenzivnom stočarstvu! Usled svih napred navedenih faktora u krajevima regresivne privrede, ekzistencija je u najvećoj meri ovisila od površina koje ne spadaju u oraču zemlju :od pašnjaka, utrina, šuma, šikara i planinskih pašnjaka na kojima je došlo usled prekomerne paše i drvarenja do regresije vegetacije i degradacije tla, pa je tako regres poljoprivrede povukao i regres šumarstva. V. Regres šumarstva je bio još ubrzan direktno i indirektno kapitalističkom eksploatacijom (odnosno devastacijom) naših šuma, što se najbolje vidi u Bosni. Bosna kao glavna sirovinska baza za našu drvnu industriju zauzima posebno mjesto u Jugoslaviji, i u kojoj je regres poljoprivrede i šumarstva uzeo velike razmere i rapidnu brzinu. To je najmlađa zemlja pljačkaškog gazdinstva na Balkanu. Sve što je do sada rečeno za Jugoslaviju važi i za Bosnu u pojačanoj meri. Dva su faktora prema tome koja su naročito uslovili brzo propadanje poljoprivrede i šumarstva: 227 |