DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1947 str. 35 <-- 35 --> PDF |
Zona regresivne privrede zauzima uglavnom planinsko i brdovito područje mediteranskih zemalja kao i mnogih drugih krajeva. Ova , zona je karakterisana: a) regresijom vegetacije sa fo) degradacijom tla kao posledicom. Regresiju vegetacije prati regres poljoprivrede i šumarstva, tako da se obe privrede u zadnjem stepenu regresa sastaju na ekstenzivnom pašnjačkom gospodarstvu koze i ovce. Degradacija tla ove zone deluje na poljoprivredne površine u nizinama tako da ih odnosi, zasipava kamenim materijalom i pretvara u močvare. Šumarstvo ove zone i njegovi problemi vezani su za poljoprivredu i stočarstvo i njihovu ekonomiku. Uloga šumarstva u ovoj zoni proizlazi iz saznanja da samo šuma može trajno sprečiti degradaciju tla odnosno sačuvati njegovu pvodukcionu sposobnost. U gazdinstvima regresivne zone, čovek da bi živeo uništava sam ili sa svojom stokom izvore sredstava koja su mu potrebna za život, t. j . biljni pokrov i produktivno tlo. Takvo gazdinstvo u odnosu: životinja — biljka nazvao je Engels »pljačkaškim gazdinstvom«, koji odnos također važi i za odnose: čovek-životinja-biljka i čovek-biljka. Pljačkaško gazdinstvo međutim nije samo balkanski, odnosno mediteranski specijalitet. Američki ekonomist Baker na internacionalnoj konferenciji poljoprivednih ekonomista u Londonu 1935. godine podneo je referat iz kojega se vidi da je usled nerazumne šumske politike i ekstenzivnog iskorišćavanja tla za žitarice u SAD: 14,568.000 ha tla nesposobno za obrađivanje 40,000.000 ha tla izgubilo mekotu, a 50,000.000 ha useva je gubi, ili drugim recima: XU čitave obradive površine SAD je izgubila svoju zdravicu a Vs je gubi brzini koracima. Seljačko gospodarstvo SAD u celosti uzevši — prema Santalovu — je do sada još uvek ekstenzivno, bez obzira što ono u izvesnim reonima nosi visoko intenzivni karakter. Pljačkaško gazdinstvo ima svoje uzroke koji su društveno-ekonomske prirode (kojima su se pridružili i nepovoljni klimatski uslovi) i sa kojima ćemo se pozabaviti, radi velikog interesa koji oni imaju za nas, radi određivanja uloge i linije naučno-istraživačkog rada u regresivnoj zoni naše primarne privrede, s kojom se jedino i bavi ovaj članak. IV. U našoj državi regresivna zona privrede zauzima Istru, Hrvatsko Primorje, Liku, Hercegovinu, deo Bosne, Dalmaciju, Crnu Goru, deo Srbije, Kosmet i Makedoniju. Na tom području dolaze oaze stabilizovane poljoprivrede u nizinama, mestimično već napadnute od bujica i poplava, kao i oaze šumske privrede u planinskim krajevima, čija se površina konstantno smanjuje. Jedno od glavnih vrela prihoda regresivne zone jeste ekstenzivno stočarstvo sitnom stokom i primitivno ratarstvo. 225 |