DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 4-5/1947 str. 6 <-- 6 --> PDF |
Ovo stanje se do danas izmenilo. Državni posed je porastao, dok se privatni umanjio konfiskovanjem i agrarnom reformom u Sloveniji i Hrvatskoj. Međutim, u Srbiji — gde nije bilo mnogo privatnog šumskog veleposeda — ta se cifra nije mnogo umanjila. Od interesa bi bilo poznavati veličinu i broj privatnih šumskih poseda odnosno gazdinstava za svaku narodnu republiku. Međutim, do takvih podataka nije se moglo doći. Postoje podaci po bivšim banovinama i za oelu Jugoslaviju iz 1938 godine koji se donose za tri najniže kategorije po veličini: Veličina šumskog poseda Broj gazdinstava Ukupna površina ha do 5 ha 928.860 1,450.521 5—10 ha 77.796 536.301 od 10—50 ha 22.084 486.268 Prema tome iznosi prosečna površina jednog gazdinstva u najnižoj kategoriji 1,56 ha. Iz tabele se vidi da najveća površina otpada na najsitnije šumske posede do 5 ha, a to su skoro isključivo privatni posedi. Već sam nadzor nad tako malim površinama, šumarski organi nisu mogli nikad efikasno da sprovedu. I jedinstveno gospodarenje — a da o planskom i ne govorimo — je usled rascepkanosti poseda vrlo teško. Te poteškoće se još više potenciraju ako se šumske parcele ne nalaze u kompleksu već su razbacane. U krajevima oskudnim na drvu dobar deo tih malih privatnih šumskih parcela postao je žrtvom visoke cene drveta, tako da su mnoga seljačka gazdinstva ostala bez svoje rezerve u drvetu. Pošumljavanje posečenih površina prepušteno je prirodi ili su u mnogim slučajevima te površine pretvorene u pašnjake pa čak i u drugu vrst kulture. U Sloveniji gde ima mnogo privatnih šumskih parcela u suvislim kompleksima, i pored toga, jedinstveno gospodarenje sa masom vlasnika i njihovih posebnih želja je vrlo teško, naročito u pogledu određivanja etata sečnih površina, sečnog reda i dužnosti pošumljavanja. Važnost ovog problema iskače naročito u Sloveniji, gde privatni šumski posed iznosi oko 80°/o, a u Srbiji, gde iznosi oko 50% od ukupne šumske površine. Njegovo rešenje ne srne se postaviti šablonski. Ali sigurno je da će se pitanje planskog gospodarenja sa većim delom privatne šumske površine resiti udruživanjem u zadruge, pod pretpostavkom da postoji ekonomska osnova za to udruživanje. Kod razmatranja toga problema potrebno je uzeti u obzir: 1) Opštu privrednu strukturu kraja ili zemlje i 2) Privrednu strukturu pojedinačnih gazdinstava privatnih šumskih posednika. Analiza privredne strukture privatnih šumoposednika po veličini njihovog šumskog poseda nije dovoljna. Pravu sliku ćemo dobiti ako izvršimo kompleksnu analizu te strukture tj. analizu i poljoprivrednog poseda, kao i eventualno učestvovanje šumoposednika u sitnoj industriji, zanatstvu, trgovini t. d. Očito je da postoji razlika između dva šumoposednika, koji imaju svaki W0 |