DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 7-12/1944 str. 63     <-- 63 -->        PDF

SI. 15. Kolergangi.


lazi glavna osovina oko koje se vrste dva velika bazaltna kamena, a ovi se ujedno
vrte oko svojih osovina. Često su nejednako razdjeljeni od glavne osovine, koja1
je načinjena od Siemens-Martinovoga čelika. Za dobro miešanje tvoriva uređene
su strugaljke.


Svrha kolerganga jeste da trljanjem razčlane vlakanca i razmrve trunje
(Splitter, slivers) i čvorove, ako postoje.


Rad kolerganga je periodičan, ali u suvremenim tvornicama uređen je i kontinuirani
način tako, da ih je nekoliko stepenasto postavljeno jedan iznad drugoga.
Osobito u Švedskoj ovaj je načinuveden kod prerađivanja natronske celuloze
u papir.


Da se podpomogne rad kolerganga, dodaje se vode, te se kao mjerilo uzima,
da se pod stiskom ruke mora iz tvoriva izciediti nekoliko kapi vode. Pražnjenje
kolerganga neizvršuje se do kraja, već se ostavlja nešto tvoriva na dnu. Dobiveno
tvorivo pokazuje izričito »mastan« karakter, te se rado upotrebljava kod izrade
čvrstih celuloznih papira.


Upotreba kolerganga našla je osobitu primjenu kod prerade staroga papira.


Umjesto kolerganga upotrebljava se u mnogim tvornicama stroj zvan t r g a č
(Zerfaserer, kneader), koji imade tu prednost pred kolergangom, da mu je rad
posvema kontinuiran. Njime prerađeno tvorivo imade izrazito »suhi« karakter.
Najpoznatiji sistem je od Dr. Wurstera.


U posliednjih godina uveden je naročiti čunjast i stro j (Kegelstoff mühle,
refining engin) koji u mnogome zamjenjuje rad holendera. U večini slučajeva
ovi se strojevi postavljaju izpred papirnoga stroja, da se njima izprav-´ <
ljaju i izjednačuju razlike u tvorivu pojedinih holendera. Mnogi autori predlažu,
da ovi strojevi potpunoma zamiene holendere. U oklopu od lievanoga željeza nalazi
se rotirajući čunj sa noževima istih debljina i kakvoće kao i kod holendera.
Isto takovi noževi nalaze se u unutarnjoj strani oklopa. Pomicanjem cunja mogu
se ovi noževi više ili manje približiti jedni drugima. Da se uštedi na vremenu kod
rada sa holenderom, to se u njemu izvrši samo 75% cielokupnoga mljevenja, a
ostatak od 25% prepusti se radu toga cunja.


Temeljne su sirovine suvremene papirne industrije celuloza i drvenjača. Osebine
tih poluprerađevina malobrojne su obzirom na veliki broj raznih vrsta papira,
a naročito njihovih karakteristika. U industriji papira u glavnome
se traži smrekova celuloza, jer njena vlakna i bieloća najviše


181