DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3/1943 str. 5 <-- 5 --> PDF |
dosta, koja su tečajem vegetacije pokazivala suho lišće i grane, ali ipak ne ugibaju već iste godine. Prije opisane vanjske znakove bolesti prate i veoma značajne unutarnje promjene u drvu grana i debla, te nam ove mogu poslužiti kao pouzdani znak te bolesti i u onim slučajevima, gdje nas vanjski znaci ostavljaju u dvojbi. Prerežemo li bolesne grančice p9preko vidimo u vanjskim godovima brojne smeđe točke ili samo s jedne strane ili i naokolo goda, a često puta su godovi djelomično ili u cielosti posmeđeli (si. 2.). Odlupimo li koru na takovim granama, tada ta posmeđenja probijaju na površinu drva ili u obliku kraćih ili duljih tamnih pruga ili potamnjenjem čitavih djelova drva. Te se promiene javljaju sam o u drvu bolesnih briestova, a nikad u onom zdravih briestova, pa su prema tomu potpuno siguran znak zaraze gljivom Ceratostomella ulmi (Schw.) Buism. Kod pretrage na te unutarnje znakove moramo postupati veoma oprezno, te moramo u prvom redu započeti opažanje na drvu najtanjih oboljelih grana, a istom onda SI. 2. Poprečni presjek bolesnih brestovili grana možemo pretragom sve debljih i na kojemu se vidi posmeđenje vanjskih godova debljih grana, pa i samog debla ustakao posljedica bolesti (orig.) noviti, kako je daleko doprla bolest" u drvu. Takove pretrage nam jasno pokazuju da bolest počinje sa tankih grana te se širi sve dalje put em debelih grana u deblo, aodtudiusam k o r i e n. Razlog za taj način napredovanja bolesti postati će nam potpuno jasan istom nakon što upoznamo, kako započinje sama zaraza odnosno bolest. Kod pretrage jako oboljelih stabala vidimo da promjena boje u godovima dopire i u sam korien, no često ju nalazimo i u više godova. Dapače nailazimo i na takove slučajeve gdje su u nutrini neki godovi oboljeli pa iza njih shede zdravi i nepromjenjeni, a iza ovih opet bolesni, što nas sve upućuje na višekratnu infekciju višegodišnje bolesti prije nego nastupi potpuno obamiranje određenog stabla. Posljednji slučaj pokazuje i to da bolest ne prelazi iz jednog goda .u drugi, već potiče od ponovnih infekcija u raznim godovima. U godinama kad su godovi normalne boje vidn o je da vanjske prilike nisu pogodovale zarazi u toj godini. Prema dosadanjim iskustvima riedak je slučaj da stabla, koja su nakon prve infekcije i promjene u odgovarajućem godu izbjegla zarazu u kojem kasnijem godu, izbjegnu kasnijoj bolesti i propasti, jer je takovo jače izloženo ponovnim zarazama. Savezno sa prije navedenim napredovanjem bolesti iz tanjih grana u deblje nameće se pitanje da li može bar katkad prieći bolest iz debljih grana u tanje. Istraživanjem je utvrđeno, da doduše i to nastupa iako u neznatnom postotku, no da u pretežnom dielu slučajeva prelazi bolest iz mladih grana u starije u vezi sa stalnim novim infekcijama tih grana. Ova bolest javlja se na briestovima na raznolikim tipovima tala i uz raznoliku dubinu temeljne vode, te po svem izgleda da ovi faktori nemaju pri postanku te bolesti posebnog značenja, što se tiče starosti napadanih stabala opaženo je da su najčešće napadana stabla između 10 — 40 godina. Mlađa stabla obole veoma rietko, a ako bolest nastupa u starijih stabala tada se ona najčešće javlja u kroničnoj formi i traje dulje vremena prije njihova ugibanja. 3. Poremetnje u anatomskoj građi i životu drva, te opis uzročnika bolesti. Mikroskopskom pretragom patološki promjenjenih dielova godova je veoma lako utvrditi da su te promjene nastale u prvom redu u provodnim cievima (trahejama) i susjednom parenhimskom staničju. Sadržina parenhimskih stanica u blizini traheja je tamnije smeđe boje, a što su one više udaljene od traheja njihova je sadržina svietlija. Same traheje ispunjene su tilama i gumoznom substancom, koja- nije uviek jednake boje, te koja varira od tamnosmeđe preko cr 67 |