DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3/1943 str. 22 <-- 22 --> PDF |
Prvobitna ukupna površina iznosila je u: Argentini 445.000 km^ od toga izkorišćeno 113.000 km´ Paraguayu 312 000 km´, 35.000 km´´ Braziliji 20.000 km´, „ „ „ 3.000 km" Boliviji 30.000 km^ Ukupna povr sma 807.000 kni" 151.000 km-´ Drvo je vanredno tvrdo. Quebracho i znači »koji lomi sjekire«. Specifična mu je težina 1,12—1,39. Zbog svoje tvrdoće i odpornosti upotrebljava se kao građevno drvo. Drvo se teše ili se na kružnim žilama reže u željezničke podvlake. Tanje drvo daje trajne brzojavne stupove i kolje za ograde. Grane služe za ogrjev. Veći dio drveta upotrebljava se za proizvodnju ocjedaka. Urođenici su još prije dolazka Europljana piletinu upotrebljavali za štavljenje kože. Za ocjedke upotrebljava se samo srdce, jer su i biel i kora siromašni treslovinom. Biel i kora iznose kod stabala do 30 cm promjera 25´´/o, kod stabala do 40 cm promjera ll´´/o, do 50 cm promjera 8°/o, a do 60 cm 5´´/o. Srdce je crveno ili narančaste boje, ali je sadržaj treslovine i jednog i drugog drveta podjednak, samo- natrulo crno drvo ima manji postotak treslovine. Najbogatije je korjenje, pa se sada u pomanjkanju stabala vadi i korienje, u nekim područjima šta vJše i korienje od stabala, koja su prije više godina posječena. Drvo izlučuje sok sličan smoli, koji se skuplja u pukotinama kore, kao krhka tamna masa. To je prirodan ocjedak treslovine. Podjela treslovine u srdcu, bieli i kora po Vogelu: Srdce Biel Kora treslovina 20.0 2,2 4,5 netreslovine . . 1,5 2,0 1,7 netopive tvari 59,5 533 81,4 19,0 42,5 12,4 Biel i kora su mnogo siromašniji treslovinama nego srdce, pa se zato sa trupaca i biel i kora skidaju. Sadržaj treslovine ovisan je i od starosti stabla. Mlada stabla su bogatija treslovinom cd starih i debelih, ali se ipak prema korienju postotak treslovine povećava. Quebracho šume izrađuju se sada obično u akordu, dok su se ranije često izrađivale uz mjesečnu nagradu. Sume izrađuju tako zv. »contratisti«, kojima vlastnici ili zakupnici šuma dostavljaju potrebno vozno blago i kola i daju predujmove za izplatu i uzdržavanje njihovih radnika, dok se contratisti obavezuju, da će drvo oboriti, izraditi i izvesti na određeno stovarište. Pošto je drvo quebracha razštrkano po gustom i neprohodnom grmlju, moraju se najprije prosiecati primitivni putevi (picadas), odakle se onda prodire do pojedinih stabala. Odmah po obaranju se stabla okljaštre, vrh odsieče, a deblo prereze u trupce razne debljine, sa kojih se biel i kora odteše. Najteži je izvoz. Iz gustiša izvlači se drvo pod vrlo težkim klimatskim i životnim prilikama do bližih puteva. Tu se drvo tovari na dvokolica ili na obična kola, koja po slabim putevima vuče po više pari goveda do sabirališta ili do tvornice. Quebracho se danas upotrebljava samo za pravljenje ocjedaka. Godine 1895. podignuta je prva tvornica u Puerto Časa do u Paraguayu i tada su prvi ocjedci pušteni u trgovinu u količini od 402 t. Od tada se je proizvodnja ocjedaka quebracha toliko povećala, da je danas quebracho najraiiširenije štavilo na svietu. ´.a štavljenje ocjedaka služi danas samo drvo od quebracho colorado chaqueno bez kore i bieli. Drvo se najprije posebnim strojevima sa oštrim noževima usitni u iverje 3—4 mm veliko, pa tek onda u bakrenim difuzerima spojenim u baterije od 6—8 članova izluži vodom od 110—120° C. Dobivena raztopina je od prilike 2,5 puta teža od upotrebljene sirovine.´Ta se raztopina ostavi neko vrieme u miru da se izbistri, a onda se ukuhava na 20—25° Be U posebnim vakuum-aparatima ugušćuje se dalje do gustoće sirupa. Vruć.sirup izlije se u vreće, koje se odmah sašiju, i onda 84 |