DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3/1942 str. 16 <-- 16 --> PDF |
w, = o=:(l-5 —1-6)M,„ (7) odnosno, određuje nešto uže granice kretanja nego u našim dosadanjim izvodima. Postavljajući gornju formulu prof. Patrone upozorava, da ona još doduše nema generalno značenje, ali će ipak u praktičnom uređivanju šuma biti od velike koristi. Nu bez obzira na to, mi imamo ovdje dvije makar i neznatno različne formule, od kojih se jedna (6) osniva na Schwappachovim, a druga (Patroneova — 7) na Gerhardtovim prihodnim tabelama. Kolikogod je ova razlika malena, moramo ispitati, da li ona zbilja potječe od dvajuraznih upotrebljenih pomagala. U tom je cilju potrebno odmah podvući evidentnu činjenicu, da ova razlika ne potječe odatle, što je izmjenjena donja granica kretanja vremena ekvivalencije. Ona je u obje formiule ostala ista (1.5). Razlika je u tom, što je kod Patrone-a pomaknuta gornj a granica kretanja vremena ekvivalencije i to od 2.— na 0´6, t. j . snižena je za 0.4. A to znači, da razlika ne dolazi od gibanja greške kod zasjenu podnosećih nego od onog kod svjetlo zahtijevajućih (heliofilnih) vrsta. Mi smo već kod ove skupine za bor zapazili, da mu podaci na bazi Schwappachovih tabela, vrlo osciliraju i da samo u širokoj prosječnosti daju vrijeme ekvivalencije jednako onom kod hrasta. Svakako heliofilne vrste pokazuju drugčija gibanja masa kod Schwappachovih, a drugčija kod Gerhardtovih normala. Da je ovakova predpostavka ispravna, dokazuje usporedba diagrama iz si. 4 i iz si. 5 (E, F, G), odakle izilazi, da su gibanja po Gerhardtovim normala za oba predstavnika heliofilnih vrsta mnogo niža nego ona po Schwappachovim podacima. Tako na pr. izjednačenje grešaka nastupa po Patrone-u za hrast (I. bon.) u 55 dok po Schwappachu u 72 godini. Kod bora je diferencija još veća, jer tu kod umjerene prorede (I. bon.) nastupa vrijeme ekvivalencije već u 45 godini, dok prema našim izvodima tek u 65 godini, odnosno za čitava dva decenija kasnije. Slična razilaženja možemo konstatirati i Kod ostalih boniteta, pa prema tome možemo zaključiti, da se razlike u dobivenim formulama osnivaju na raznolikosti gibanja Schwapr)achovih i Gerhardtovih gromada heliofilnih vrsta. Sada je i posve shvatljivo, što Patrone kod postavljanja svoje konačne formule ne luči zasjenu podnoseće od svjetlo zahtijevajućih vrsta, jer mu omjer dobe izjednačenja i nastupa maksimalnog poprečnog prirasta prema Gerhardtovim iznosima ne pokazuje bitnih razlika između ovih dviju skupina šumskog drveća. Jedna odluka, koji je obračun vremena ekvivalencije točniji, ovisi o tom, da li su Schwappachovi ili Gerhardtovi iznosi bliži stvarnom stanju. Dotle ostajem u uvjerenju, da se formula, izvedena na bazi gibanja Schwappachovih gromada može prihvatiti kao točnija, jer se kreće u širim granicama od Patrone- ove, pa je prema tome i manja mogućnost uvlačenja pogrešaka. III. ZAKLJUČCI 1. U obračunu normalne zalihe daje form.ula dobnih razreda (Presslerova) različne iznose od formule poprečnog sječivog prirasta. 2. Razlika u iznosima nije uvijek jednaka, već je kod iste ophodnje veća kod zasjenu podnosećih nego kod svjetlo zahtijevajućih vrsta. Veća je kod slabijih nego kod povoljnijih boniteta. Napokon veća je kod sveukupne proizvodnje nego kod glavne sastojine, što znači, da intenzitet njegovanja djeluje na visinu razlike negativno. Na ovu razliku dakle direktno utječu: vrsta drveta, stanišna dobrota i intenzitet gospodarenja. 3. Razlika u iznosima masa nije konstantna, već se produljivanjem proizvodnog vremena umanjuje tako, da na koncu potpuno iščezne. Ovo vrijeme odnosno doba ekvivalencije (Me = o) direktna je funkcija nastupa najvećeg poprečnog prirasta, označenog s u„, , pa se dade izraziti formulom drugim riječima, vrijeme ekvivalencije nastupa za ^U kasnije od vremena, u kom za odnosnu vrstu, bonitet i način gospodarenja počinje kulminacija poprečnog prirasta. 4. Iza vremena ekvivalencije nastaje kod navedenih normalnih masa obratna relacija. Prije toga vremena Presslerova formula daje niže, a poslije više iznose od formule poprečnog sječivog prirasta. Obje dakle formule predstavljaju rastuću pro78 |