DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 6/1940 str. 28 <-- 28 --> PDF |
razmeravanja debla određuju trupcu dužine i vodi se računa o robi za koju se trupac osposobljava. Debljina, dužina i stanje zdravlja sa poznavanjem tražnje hrastove robe na drvnom tržištu osnovna su meri´la za razvrstavanje trupaca na Sortimente. Svi se ovi činioci međusobno dopunjuju te smanjuju ili povećavaju vrednost sortimenta. Debljina je od velikog značaja za upotrebljivost hrastovine i za novčani uspeh poslovanja. S obzirom na debljinu dele se hrastovi trupci na one iznad 60 santimetara prečnika i one koji nisu dostigli ovu debljinu. Prvi trupci su vredniji, jer se najskuplja roba dobija iz ovih trupaca, sem toga su u pitanju i razmerno velike drvne mase u jednom komadu. Ove trupce nazivaju »špalt« trupci t. j . prvo se raspile po dužini na dve polovine i kao polovine idu u gater za dalju preradu. Ovaj je špalt promer u prošlosti bio veći i iznosio je 80 santimetara. Smanjivanjem zaliha hrastovine a proširivanjem njene upotrebe i povećavanjem vrednosti hrastovog drveta ovaj špalt prečnik nije mogao da se održi na prvobitnoj Slika 11) Furnirski trupci. (Foto ing. Drakulić) visini. Zbog ovih razloga počelo se zadovoljavati potrebe na kvalitetnoj hrastovini iz trupaca, kojima je prečnik 75 santimetara. Ni ovaj špalt prečnik nije mogao da se dugo održi, jer je starih debelih stabala sve manje i spušta se na 70 santimetara, pa na 65 santimetara, da se u današnje vreme zadrži na 60 santimetara kao nepotpuni špalt prečnik. Rečeno je, da nije samo debljina merodavna za vrednost i određivanje sortimenata; od važnosti su još i dužina i stanje zdravlja trupca. U trgovini je najskuplja roba u pogledu dužine ona sa dužinama od tri metra na dalje; to je ujedno najbolja hrastova roba i što se tiče kvaliteta. Zato se o ovim dužinama mora voditi računa, jer desetina santimetara u dužini može osetno da smanji vrednost izrađene robe. Kod razvrstavanja na Sortimente dužina je sekundarnog značaja u toliko, što trupci već imaju svoju dužinu, na koju se ne može uticati t. j . koja se ne može povećati. O dužinama se mora voditi računa prilikom razmeravanja debla. Minimalna je dužina za preradu na gateru sto osamdeset santimetara. Ispod ove minimalne dužine ne izrađuju se hrastovi trupci. 314 |