DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu




ŠUMARSKI LIST 10/1939 str. 85     <-- 85 -->        PDF

goji se plutnjak obilnije u području Brindisi-Taranto. Tu i južnije odatle tvori on češće
čiste, ali umjetno uzgojene šumice. He m pe l i Wilhel m ističu da se u Istri, i to
u blizini Pole, nalazi izvjestan broj starih plutnjaka, koji su po svojoj prilici umjetno
uzgojeni. U Dalmacij i nema od prirode plutnjaka. U Marok u je plutnjak veoma
rasprostranjen. Između Melilla i Orana, gdje je obala veoma strma, ne raste plutnjak.
U Oranu i Alžiru ima ga inače obilno. Uspinje se često do 1000 m visine, a u
kopno prodire i do 50 km daljine.


Plutnjak raste na tlima, u kojima nema vapna, a u područjima minimalnih razlika
u temperaturi, i to uz morske obale ili po padinama najbližeg gorja u Zap. Mediteranu.
Njegov se areal stere između 32° (Maroko) i 44m (.luž. Francuska) širine, te između
9" (Portugal) zap. dužine i 17° (Kalabrija) ist. dužine. Prema Miilleru uspinje se plutnjak:
u Alžiru do 1300 m, u Španiji do 1200 m, u Siciliji do 1000 m, u Južnoj Francuskoj
do 700 m, u Toskani (de Ph i lip pis ) do 300—450 m, u Laciju u sastojini
do 250 m, a pojedinačno do 500 m, u Kalabriji u sastojini do 4001—500 m, a pojedinačno
i iznad 600 m; na Sardiniji do 1300 m i na Siciliji do 110O m.


Rasprostranjenost crnike.


Crnika se rasprostire na cijelom Pirenejskom poluotoku, izuzevši Kantabarsko
gorje, obuhvata južni dio Francuske, obale Apeninskog i Balkanskog poluotoka, te
sjeverozapadni rub Afrike. Prema P a r 1 a t o r e-u (1867) čini crnika šume u području
rasprostranjenja masline. Prema B o r z i-u (1880) crnika raste od prirode u Istr i
između Duitio i Trieste, te na otoku Sv. Andriji blizu Rovigna. U Italij i raste crnika
često dosta udaljeno od mora, i to po sunčanim i nižim brežuljcima; stere se u glavnom
u području masline. Na južnim padinama može se crnika popeti sve do regione
kestena, a kadšto i do gornje granice kestena. U Toskanskim Apeninima i Vallombrosi
uspijeva ona i na 1000 m visine, ali joj u toj visini plod ne dozrijeva. Crnika raste na
obalama gornjo-talijanskih jezera. Uspijeva u čistim sastojinama ili u smjesi sa drugim
zimzelenim, a često i listopadnim vrstama.


Prema P i c c i o 1 i-u (1890) raste crnika na Etni i do 1300 m. Na Monte Amiata
uspinje se do 1100 m, na M. Baldo do 900 m, na Ncprodi do 1300 m. Iznad regione
masline crnika je rjeđa, a u regioni kestena raste ona tek sporadično. Prema F i o r i-u
(1923-25) raste česmina u području mediteranske makije, rijetka je u sufomontanskoj
ili kestenovoj zoni, a još rjeđa u montanskoj zoni ili zoni bukve. Prema Adamovi ćevo
j (1933) karti o rasprostranjenju crnike u Italiji, koja je — prema autoru —
dosta netočna, rasprostire se ova vrsta u glavnom uz primorje. Međutim ona u stvari
prodire mjestimično dosta duboko u nutrašnjost. Naročito to vrijedi za talijanske veće
otoke, gdje se crnika uspinje i do 120O m, te za Rimske Aipenine i Umbriju. U Italiji
je crnika najobilnija u Kampanju, gdje čini sastojine do 600 m. U Kalabriji se uzdiže
i do 800 m. Na južnim padinama Alpa, te na obalama Gardskog jezera susreće se
crnika sa mediteranskim i srednjoevropskim elementima u visini od 350—550 m. U
Siciliji penje se i do 1200 m, a, u Sardiniji i do 1000 m. Na Korzici najviše ima crnike
u području između 400/—700 m, a uspinje se ona ondje i do 1200 m.


U Jadran u raste crnika na Kvarnerskom otočju, u Dalmaciji i Albaniji. Prema
Ada m o vic u najljepše šume čini ovdje crnika na otocima Rabu, Braču, Korčuli i
Mljetu. Prema Bečk u kod Splita uspinje se ona i do 750 m. Crnike ima na Jon skom
otočju, u centralnoj Grčkoj, na P e 1 o p o n e z u, na K r e t i, u Tesali
j i, C i k 1 a d i m a, u T r a c i j i i dr.


Od Tunisa do Maroka tvori crnika prostrane šume u zoni između 400 do
2500 m (dolina Kurram).


Crnika je izrazito mediteranski elemenat. Međutim njeno se uspijevanje ograničava
u smjeru prema istoku. Bujno raste u zapadnom dijelu Mediterana. Duž Jadrana
i u Zapadnoj Grčkoj raste ona u smjesi sa alepskhu borom, prnarom, te mje





599