DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 10/1939 str. 45 <-- 45 --> PDF |
Ing. IGO ORAŠ (Split): PROBLEM POŠUMLJAVANJA KRŠA U DALMACIJI (PROBLEME DU REBOISEMENT EN DALMATIE) Problem pošumljavanja krša u bivšoj pokrajini Dalmaciji — na koju će se ova rasprava jedino odnositi s obzirom na njene jednoobrazne prilike, koje traže i jednoobrazno riješenje — sastavljen je od tri komponente, koje su međusobno vrlo usko povezane, tako da se jedna bez. druge ne da uspješno rješavati. Te tri komponente bile bi: 1. Posjedovni odnosi na površinama, koje se imaju pošumiti; 2. organizacija i finansiranje radova; 3. tehnika samog pošumljavanja i izbor vrsti drveća. Pošumljavanje krša i ga lije ti u većem opsegu na bazi sadašnjih posjedovnih odnosa na površinama, koje bi se imale pošumiti, dovelo bi, negdje prije negdje kasnije, do jačeg poremećenja postojećeg ekonomskog stanja pučanstva dotičnog kraja, jer je iskorišćavanje golih i krševitih površina pašom skoro najredovitiji privredni izvor u ekonomskom životu pučanstva na kršu. Da se tome izbjegne, morali bi se u takovim krajevima obustaviti odnosno ne započimati radovi na pošumljavanju ili bi se pak moralo ignorirati eventualno ekonomsko poremećenje i pošumljavati mimo toga t. j . protiv volje pučanstva, što bi značilo podizati šumu bez ikakove garancije za njen opstanak, jer takovu šumu u ovim krajevima ni najbolji lugari ne bi bili u stanju trajno uščuvati. Obustaviti pak radi toga pošumljavanje odnosno ne započimati ga značilo bi prepustiti krš i narod na kršu svojoj sudbini što se iz nacionalno-političkih i nacionalno-ekonomskih razloga ne može i ne smije učiniti, jer bez šume nestalo bi i zadnjih ostataka zemlje sa površine, čime bi bila definitivno zapečaćena sudbina ne samo krša i naroda na kršu, već i same morske obale. Kolikogod je finansiranje radova na pošumljavanju krša sa strane države opravdano s obzirom na zadatak države, da se brine za kolektivne potrebe naroda, da unapređuje uslove na njegov privredni, kulturni i socijalni život — što je naročito važno za pasivne krajeve na kršu, pošto je krš cijena za more — to je ipak problem pošumljavanja krša tako golem, da ga država sama, ni financijski ni tehnički, ne bi mogla svladati bez sudjelovanja širokih slojeva seljačkog naroda, koji je na tom pitanju direktno zainteresiran. Po današnjem stanju posjedovnih odnosa na krševitim zajedničkim površinama sudjelovanje širokih slojeva naroda kod radova na pošumljavanju nije samo negativno, već narod često puta radove i sprečava, a to radi gubitka paše i radi! pomanjkanja osjećaja odgovornosti za budućnost kolektivnih površina. Prema tome je za ovdješnje prilike dovoljno, da narod pošumljavanje ne sprečava, a ne može se od njega zahtijevati još i doprinos u radu ili novcu. Isto je tako i sama tehnika pošumljavanja zajedno sa izborom vrsti drveća usko povezana sa ostalim pitanjima kod pošumljavanja krša, jer 559 |