DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 6/1938 str. 9 <-- 9 --> PDF |
sredstvima povećati produkciju ovih glavnih životnih namirnica. U tom nastojanju imaju njima pomoći neki mikroorganizmi kao pretvarači anorganskih dušičnih spojeva u organske spojeve odnosno kao producenti masti. Mikroorganizmima, koji sintetiziraju bjelančevinu odnosno mast, služi kao vrelo ugljika i kao jedina organska hrana šećer, koji može biti proizveden iz drva, dok svu ostalu hranu, a osobito dušičnu, mogu dobiti u anorganskoj formi. Njemačka kemijska industrija može danas skoro neograničene količine dušika vezati iz zraka u takve anorganske spojeve, koji bi imali služiti ovoj svrsi. Već tokom svjetskog rata pronašli su mnogi njemački učenjaci bakterijolozi i tehnolozi (Delbrück, Linder, Henneberg i dr.) različite mikroorganizme, koji pod izvjesnim uvjetima mogu u svojem tijelu nagomilati razmjerno dosta velike količine bjelančevine ili masti. To su različite plijesni ili divlji kvasci. Njih su navedeni kultivirali, uzgajali i usavršavali, da se u njima povećaju ove osobine sintetiziranja ovih važnih sastojaka. Važno je, da ovi mikroorganizmi trebaju za te sinteze kao organsko vrelo samo šećer, dok sve druge hranjive tvari mogu dobiti u anorganskoj formi. Za vrijeme svjetskog rata Nijemci su i praktički proveli ovu ideju, te su izgradili čitave fabrike, u kojima se mast i bjelančevina fabricirala pomoću takvih mikroorganizama. Osobito je mast igrala u ratne svrhe veliku ulogu za fabrikaciju nitroglicerina. Rentabilnost tih poduzeća bila je ali veoma slaba, tako da se je moglo u njima raditi samo tokom rata, a kad- su nastupile normalne ekonomske prilike, morao se taj rad napustiti, Od toga vremena napredovala je i nauka i tehnika toliko, da se danas u Njemačkoj ponovno postavlja pitanje rentabiliteta ovih postupaka, to više što je međutim i kemija pronašla nove puteve rentabilne fabrikacije šećera iz drva. Time se fabrikaciji bjelančevine i masti pomoću mikroba pruža najjeftinija organska sirovina. U samoj Njemačkoj postoje danas različita naziranja na rentabilitet i budućnost razvitka ove fabrikacije. Dok jedni dokazuju, ,/da billjka bez hlorofila, koja je upućena ha organsku materiju stvorenu po zelenoj biljki, ne može tako rentabilno da sintetizira bjelančevinu ili mast kao posljednja, drugi vide u ovom postupku silom prilika, koje vladaju u Njemačkoj, jedini spas za potpunu samostalnost i neovisnost u nacijonalnoekonomskom i obrambenom smjeru. Njemačka nauka radi danas grozničavo na ovom polju, ona skoro dnevno donosi nove radove na naučnom i tehnološkom unapređenju ovih ideja. Da dođe do rentabilnog ostvarenja navedenih postupaka, predstavljale bi one faktično idealno iskorišćenje drva do zadnje njegove čestice, i to baš onog drva, koje se danas malo upotrebljava i koje na veliko propada, tako da od njega današnja privreda nema skoro nikakve koristi. Iznijeti ćemo ukratko principe i ideje, na kojima baziraju ovi novi putevi kemijsko-tehnološkog, a osobito biokemijskog iskorišćenja drva. 1. Najjednostavniji način iskorišćenja mladog, zelenog (svježeg) drva kao krme navodi i preporučuje u Njemačkoj poznati upravitelj naučnog instituta za iskorišćavanje drva na visokoj školi u Eberswaldeu, profesor C. Schwalb e (Angewandte Chemie S. 45. od 11. IX. 1933). Po njemu može se takovo drvo sa uspjehom prevesti u dobru krmu u većim poljoprivrednim jedinicama, koje imaju neke potrebne strojeve. 307 |