DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 2/1937 str. 39 <-- 39 --> PDF |
kao iznos od 100 q plodova. Iznos dakako zavisi u prvom redu od sadržaja šećera u plodovima i od načina vrijenja. Nakon predestiliranja provrele komine ostaje u kotlu tako zvana d ž i b r a. U njoj nalazimo sve čvrste sastojke plodova borovice, koji se nisu otopili, a od otopljenih nalaze se tu svi oni, koji vrijenjem nisu bili pretvoreni u hlapive tvari. Džibra sadrži i sav kvasac, koji se vrijenjem s´tvorio. Naravno da će džibra dobivena po prvom i trećem postupku biti bogatija na čvrstim supstancama od džibre dobivene iz prevrelog soka. Kod zadnjeg´postupka zaostaju neotopljeni i izluženi ostaci (tako zvani trop) u posudama, u kojima smo vršili izluživanje zgnječenih plodova. Velike pecare borovičke iskoriste trop tako, da ga suše i onda njime lože kotlove za destilaciju. Sastav džibre, npr. po V i 1 i k o v s k y - u, je ovakav: 92.1% vode, 0.7% bjelančevine, 0.3% masti, 1.5% celuloze, 4.8% ekstraktivnih tvari i 0.6% pepela.2 Po svome sastavu džibra je vodenasta tekućina, koja nakon destilacije ostaje u toplom ili bolje vrućem stanju i koja se može, slično kao i džibra iz drugih poljoprivrednih sirovina, sa uspjehom da upotrijebi kao hrana za domaće životinje. Najbolje se iskoristi tako, da joj se pridodaje lošija čvrsta krma, napr. sječena tvrda slama, osobito od kukuruza ili od leguminoza. Uz dodatak druge čvrste krme možemo je iskoristiti veoma dobro za prehranu stoke. Životinje treba da se najprije na ovu krmu priuče. Važno je, da se daje samo u vruće m stanju, tj. da se ne pusti ohladiti. Ohlađivanje je opasno, jer se u džibru usele mnogi štetnici, koji ju ukisele i pokvare. Pokvarena džibra vrlo je opasna za prehranu. B. PROIZVODNJA KLEKOVACE. Kod nas i to najviše u Srbiji, proizvodi se glasovita rakija zvana »klekovača«. Najbolja je iz okoline Uzica . To je zapravo šljivovica, koja je aromatizirana grančicama ili plodovima borovice. Slično kao kod proizvodnje borovičke možemo i kod proizvodnje ove specijalne rakije postupati na razne načine. Prikupili smo podatke o proizvodnji klekovace u okolini Uzica, pa ćemo ovdje navesti neke od njih. 1 klekovača se proizvodi slično kao borovička ili kao šljivovica )»meka« ili »ljuta«. »Meka« klekovača zapravo je »meka« šljivovica, kod čije smo proizvodnje prije vrenja dodali šljivama u kacu različitu količinu grančica borovice, što je zavisno od okusa i potražnje konzumenata. Kad šljiva prevrije, destilira se komina na običan način, a destilat daje »meku« klekovaču. Raznim vrstama šljiva pridodajemo ne samo razne količine grančica, već katkada i plodova. Tako se na pr. ranoj šljivi obično dodaje samo granje od borovice, dok se kasnim šljivama dodaju grančice sa plodom, ali takvim, koji još nije dozrio. »Ljuta» klekovača proizvodi se također na više načina. »Mekoj« šljivovici, određenoj za prepečenje, dodaju se grančice borovice sa ili bez plodova, te se kod ponovne destilacije (prepečenja) iskuhavaju u kotlu za destilaciju i tako ekstrahiraju. U destilat prelaze hlapive sasto 2 Sravnjenja radi navodim sastav džibre od krumpira: 94% vode, 1.1% bjelančevine, 0.1% masti, 3.3% ekstraktivnih tvari bez dušičnih, 0.8% celuloze, 0.7% pepela. 85 |