DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 8/1936 str. 28 <-- 28 --> PDF |
Osnovi servitutnog prava u državnim šumama Bosne i Hercegovine. Pravo servituta — besplatno korištenje drveta i paše u državnim šumama — zasniva se na običajima, na zakonima otomanskim, na zakonima austrijske okupatorske vlasti i našim, na dosadanjoj praksi, na današnjem faktičnom stanju, na načinu života i potrebi seljaka, te na stanju i potrebi samih šuma. Seljak se od davnine besplatno i nesmetano drvario iz državne šume i besplatno i nesmetano pasao svoju stoku u državnoj šumi. To običajno pravo nitko ne može da mu spori, jer je ono jače i od svakoga pisanoga zakona. Običajno pravo besplatnoga korištenja drveta i paše u državnim šumama Bosne i Hercegovine priznato je kasnij e sami m zakonim a otomanskim (ramazanskim i ševalskim), zakonima i zakonskim naredbama bivše austrijske okupatorne vlasti i našim zakonima. Prema ramazanskom su se zakonu šumska zemljišta kategorisala kao: a) m i r i j s k a s državnim vrhovnim vlasništvom, dok su mirijskim vlasnicima predana u tesaruf sa pravom korištenja, b) b a 1 t a 1 i č k a (pašnjaci — mere), koja su spadala u erazi metruke ili takova zemljišta koja su bila prepuštena za javnu upotrebu i c) m e v a t zednljišta, udaljene nekultivirane površine (dobra bez vlasnika), kamo spada i mu´bah ili velike šume, gdje je svaki smio drva sjeći, a koja se zemljišta nijesu mogla dobiti u tesaruf. Kasnije je ševalski zakon mevat-mubah-zemljišta zajedno sa baltalicima i merama proglasio državnim. Ramazanski zakon od 7 ramazana 1274 (13 V 1858) govori o zasebnim baltalicima i merama. On već prvi reguliše zakonski u §§ 5, 91, 97 besplatno izdavanje drveta i besplatnu pašu. Po njemu su mogli i gradovi da se koriste pravom servituta. Otomanski zakon o šumama od 11 ševala 1286 (1869) dijeli šume na državne šume opterećene pravom servituta, opštinske šume prepuštene opštinama, vakufske i privatne šume. Isti zakon već tačno reguliše pravo na besplatno drvarenje i pašu u državnim šumama. On već gradovima ne priznaje pravo na besplatno drvo i pašu. Čl. 5 istoga zakona kaže, da seljaci (sela) imaju pravo na besplatno građevno i ogrijevno drvo iz državnih šuma za podmirenje vlastitih kućnih potreba. Isti mogu besplatno uzeti iz državne šume i ono ogrijevno drvo i ugalj, što ga na vlastitim kolima i tovarnim konjima dogone na prodaju na svoju najbližu pijacu. Za izuzimanje građevnoga drveta uopće u svrhu prodaje i ogrijevnoga drveta u svrhu prodaje na tuđim (daljnjim) pijacama, ima se platiti kod šumske uprave određena taksa. Čl. 13—17 istoga zakona priznaje pravo besplatne paše u državnim šumama i reguliše način samoga pašarenja. Seljak ima pravo na trajno podmirivanje opravdanih potreba na drvetu i na paši iz državnih šuma, u koliko nema vlastitih šuma ili ne uživa pravo drvarenja i paše iz privatnih šuma javno-pravnoga karaktera, iz kojih može namirivati svoje potrebe. Austrijska vlast naredbom od 19 XII 1881 propisuje postupak oko utvrđivanja prava vlasništva, posjeda i službenosti u šumama, a prednju naredbu nadopunjuje zakonskom naredbom broj 5907 od 20 II 1884 o davanju tapija na šumska zemljišta rješavanjem privatnih zahtjeva na državne šume i izlučenjem vakufskih i privatnih šuma. 414 |