DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu




ŠUMARSKI LIST 2/1935 str. 40     <-- 40 -->        PDF

.. ............


Ha ...... ... 14 ...... . ........... . ... 8 .......... . ........
........ ........ ...... ........... ........... ........ ...... .. ............
....... ... 10803 .. 22 .... 1933 .... r. ........ .... . ....... ...
... ....... ....... je .. 1935. ... :


.. ........... ....... ........ : .... ...... ........, ..........;


3:i ........ ........... ; ... . ........ , ..........; .. ....... ..........:
1) .... ...... ....... nfca, .......... : 2) .... ........ ........,
..........; 3) .... .... ........., ..... .........; 4) ... .........
........., .........: .. ........ ....... ..........: 1) .... ..... ......,
..........; 2) .... A ...... ........, .......... ; 3) .... .... ..... .........,
......... : 4) .... ........ LUypiifca, .. ....... ............; ..
........ ......... .... ...... . ...... , ..........
KNJIŽEVNOST


PROF. DR. GRAČANIN MIHOVIL: PEDOLOŠKA ISTRAŽIVANJA VRIŠTINA
LIČKOG POLJA. Zagreb 1931. 96 strana oktavnog formata. Izdalo Poljoprivredno
odjeljenje Kr. banske uprave u Zagrebu.


U ovoj ediciji prikazao je autor rezultate svojih pedoloških istraživanja ličkih
vriština. Ta istraživanja preduzeta su u cilju da se upozna fizikalni i kemijski sastav
kao i svojstva ovih vrištinskih tala, kako bi se na osnovu toga utvrdilo, u koliko su
ona sposobna da služe kao hranivi substrat gospodarskim biljkama, odnosno koje
mjere treba preduzeti u cilju njihove gospodarske melioracije.


U prvom redu opisao je autor smještaj ličkih vriština, njihove terenske i geološke
odnošaje, pa klimske i hidrološke prilike. Usput se spominje da su klimske prilike
ličkih vriština vrlo osobite. Prosječna množina godišnjih oborina za Gospić, izračunata
za vremensko razdoblje od 1912—1926. g., iznosi 2.022 mm. Prosječna godišnja toplina,
izračunata za razdoblje od 1917—1926 g., iznosi 8,6° C. Kišni faktor po Langu iznosi


240. Prema tome spada ovaj kraj u izrazito područje perhumidne klime. Da bi što
bolje prikazao dinamske procese u ovim tlima, poslužio se autor mjesečnim kišnim
faktorom. Iz tih se podataka vidi da su u Gospiću 3 mjeseca (decembar, januar i februar)
sa nivalnom, 4 mjeseca (mart i april, oktobar i novembar) sa perhumidnom i
ostalih 5 mjeseci sa humidnom klimom.
Principi i metodika istraživanja provedeni su tako da je na mnogobrojnim
uzorcima tla utvrđen u prvom redu mehanički sastav, obavljene fizikalne analize,
ustanovljen higroskopicitet, te provedene kemijske, kemijsko-fiziološke i mikrobiološke
analize. Na osnovu toga postigli su se interesantni zaključci.


U ediciji su doneseni detaljno rezultati gore pomenutih analiza koji se odnose
na 4 tipična profila. Opisana j´e zatim stratigrafija ostalih profila.


Iz podataka o mehaničkom sastavu i fizikalnim svojstvima tla povlači autor
zaključak da su tla ličkih vriština gledom na mehanički sastav podesna da posluže kao
stanište poljoprivrednu] i šumskih kultura, i ako fizikalna svojstva nisu potpuno povoljna;
propusnost tla za vodu obično je prevelika, a maksimalni fiziološki kapacitet
za vodu prenizak.


Kemijskom analizom utvrđeno je da većina ovili vrištinskih tala nije dovoljno
opskrbljena vapnom, i to zbog toga što ono iz njih biva vrlo Iako isprano. Nađeno je,
pored ostalog, da u tim tlima isto tako imade malo fosfora. Humus je tih tala izrazito
kiselog karaktera. Osim toga sva se ta tla odlikuju kiselom reakcijom.


70




ŠUMARSKI LIST 2/1935 str. 41     <-- 41 -->        PDF

Fiziološko-kemijskom analizom utvrđeno je da je jedan od glavnih razloga
slabe plodnosti ličkih vriština oskudica fiziološki aktivnih hraniva u tlu, naročito oskudica
fosfora, kalija i dušika. Osim toga u mnogim od ovih tala nema dovoljno vapna
potrebnog za normalan razvoj i tok fizioloških procesa naših kulturnih biljaka.


Od dinamskih faktora pridaje autor osobitu važnost djelovanju vode i vegetacije,
b vezi s tim razjasnio je utjecaj i kretanje vlage u tlima ličkih vriština, te djelovanje
vrištinske flore na njih. Utjecaj vrištinske flore (Calluna vulgaris i Pteridium aqmlinum)
na tlo dosta je slab. Ona ga tek neznatno štiti od atmosferilija i može da vrši
kemijske i fizikalne promjene tek u plitkom sloju tla. Djelovanje š um e u tom
pogledu kudikamo je izrazitije. Suma znatno bolje čuva ovakva tla od štetnog i destruktivnog
djelovanja klimskih faktora. Ona je kadra da zaustavlja ispiranje i da
crpe razmjerno daleko razgranatom mrežom svoga korijenja hraniva iz većih dubina.


U pedogenetskom pogledu pribraja autor istraživana tla tipu tala u kojima
se odigravaju izraziti procesi destrukcije i ispiranja, a koja se odlikuje siromaštvom
na bazama, premještavanjem seskvioksida i dosta velikom stabilnošću kremične kiseline.
Eluvijalni horizont tih tala razmjerno je vrlo velik. Iluvijalni horizont ne leži
uvijek izravno ispod eluvijalnoga.


Govoreći o smjernicama radova oko melioracije ličkih vriština u poljoprivredne
svrhe, autor ističe da se fizikalna svojstva tih tala mogu popraviti intenzivnim
gajenjem poljoprivrednih biljaka, koje se duboko zakorijenjuju. Ispravnom se mehaničkom
obradom dade vlažnost vrištinskih tala održati na primjerenoj visini, izuzevši
sušne godine, kada je potrebno natapati tlo.


Prvi radovi oko melioracije ličkih vriština u pomenute svrhe treba da idu u
pravcu povećanja koncentracije hranivih substanca u tim tlima. Jesenjim i proljetnim
kišama bivaju ta tla veoma isprana. Ljeti — baš u doba punog vegetacijskog djelovanja
— koncentracija hranivih substanca u tlu je minimalna. Uslijed toga biljke propadaju.
Potrebno je stoga opskrbiti ta tla potrebnim hranivima. Nužno je, međutim, da
se priprave podesne prilike za djelovanje tih hraniva. Kao prvu mjeru koju treba pređuzeti
u ovome pogledu ističe autor gnojenje vrištinskih tala vapnom. Da
bi se nadoknadio fosfor u pomenutim tlima, mogla bi u tome pogledu povoljno djelovati
Thomasova drozga ili još bolje surovi fosfati. Potrebu vrištinskih tala na kaliju
najuputnije bi bilo podmirivati pepelom . Pepel je u ove svrhe vrlo prikladan, jer
pored kalija imade u njemu mnogo vapna, te nešto fosforne kiseline. Uz to imađe
on alkaličnu reakciju, te je već kao takav podesno gnojivo za kisela vrištinska tla.
Pomenuta vrištinska tla treba snabdjevati i dušikom, i to: gnojenjem stajskim gnojem
i gnojnicom, pa zelenim gnojenjem i konačno umjetnim dušikovim gnojivima. Gnojenje
surovim fosfatima u kombinaciji sa uzgajanjem lupine (Lupinus polyphillus) napose
se u ove svrhe preporuča.


Knjizi je dodan opsežan sadržaj na njemačkom jeziku.


Ing. Milan Anić.


LIČNE VIJESTI


PROMJENE U SLUŽBI.
Una pređeni su:
Milovan ovi ć Drago, za podšumara 9 grupe i činov. kod Direkcije šuma
u Sarajevu.
Budi n Ivan , za pom. tehn. manipulanta 9 grupe činov. kod Direkcije šuma
u Banjaluci.


71