DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu




ŠUMARSKI LIST 12/1934 str. 47     <-- 47 -->        PDF

Kao što se zna, hrastova dužica razlikuje se u francusku i njemačku. Autor pre
svega čini poređenje između jedne i druge podcrtavajući ono, u čemu se ome razlikuju.
Za lakše shvatanje dodao je 5 originalnih slika francuske i nemačke dužice.


Nakon toga prelazi na tumačenje proizvodnje i to prvo francuske, a onda nemačke
dužice.
Govoreći o francuskoj dužici autor iznosi prvo opće napomene o toj robi (način
upotrebe, trajna i povremena burad, s tim u vezi puno i procepljeno drvo).
Zatim prelazi na tumačenje svojstava, koja mora imati drvo za francusku dužicu,
nadalje na dimenzije dužica i na način merenja dimenzija.


Tehnika izrađivanja protumačena je vrlo iscrpno i lako shvatljivo. Tu je autor
detaljno opisao sam tok rada onim redom, kojim ga vrše radnici. Poslednja faza toga
rada jest škartiranje (razvrstavanje) dužice.


Važan je rad redukcija producirane dužice raznih dimenzija na Monte t. j . na
osnovni tip normalne francuske dužice.


Autor je i taj posao jasno protumačio i izneo brojčane podatke za redukciju.


Jedna tabela daje pregled o količini francuskih uskih dužica, koje se mogu
dobiti cepanjem jednog trupčića od jednog metra dužine, a razne debljine, te drvnu
masu oblovine potrebne za 1000 komada normalnih dužica. Druga pak tabela prikazuje
kubnu sadržinu 1000 komada dužica raznih dužina i debljina. Tumačenje je objašnjeno
i sa 6 slika, od toga 3 originalne.


Najzad su iznesene odredbe zagrebačkih i ljubljanskih uzanasa za trgovinu francuskim
dužicama. Prelazeći na izrađivanje nemačke dužice autor odmah upoznaje čitaoca
sa činjenicom, da se za ovu dužicu traži od hrastovine kvalitativno znatno manje
nego za francusku dužicu, i iznosi razloge tome.


Zatim je objašnjen oblik i dimenzije dužica i danarica podcrtavajući, da je njihova
debljina i dužina u određenom odnosu prema veličina bureta. Dimenzije dužica
i danarica i njihov međusobni odnos posebice su objašnjene i iznesena su empirijska
pravila, koja se na to odnose.


Ti međusobni odnosi vide se u brojkama pregledno iz pridodane dve tabele o
dimenzijama.


Za lakše shvatanje tehnike rada oko proizvodnje nemačkih dužica autor obja


šnjava neke osnovne pojmove iz stereometrije bureta. Tim objašnjenjem biće i stu


dentu i mnogom praktičaru posve jasno staro praktično pravilo, da tri reda u kvadrat


složenih dužica i dva reda isto tako složenih danarica sačinjavaju građu za jedno kom


pletno bure.


Tehniku izrađivanja autor je i ovdje protumačio u detalju hr´onološkim redom i
Sistematski: Objašnjen je izbor stabala za dužice, s obzirom na kvalitet i debljinu drveta,
objašnjeno prikrajanje (ainlegovanje) porušenih stabala i sve što se pri tome
poslu mora imati u vidu. Isto tako objašnjeno je uvrštavanje dispozicije za ceipanje
na čelu trupčića i što je za tu dispoziciju odlučno. Posle toga dolazi samo izrađivanje
dužica i autor je razumljivo i ubedljivo prikazao sve faze toga rada.


Tumačenju je dodano 9 slika, od toga 8 originalnih.


Pisac je protumačio, kako se po dovršenoj izradbi vrši škartiranje (razvrstava


nje), slaganje i primanje robe. Tumačenje obračuna ukupne proizvodnje nemačke duge


autor je objasnio još i originalnim šablonskim slikama, brojevima i primerima i to za


sve moguće slučajeve.


Dodavši još i zagrebačke uzanse za trgovinu nemačkom dugom iznesena je pot


puna i jasna slika produkcije te robe.


Nakon izlaganja hrastove autor je izložio i proizvodnju cerove, bukove i ča


move dužice.


Poređujući svojstva cerove sa svojstvima hrastove dužice autor konstatuje, da


cerovo drvo u pogledu proizvodnje duge u svemu zaostaje za hrastovinom, osim u po


6 87