DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7/1934 str. 18 <-- 18 --> PDF |
neracionalnim gospodarenjem sa svojom imovinom, nego u glavnom krivnjom bivše tuđinske vlasti i donekle nerazumijevanjem naše sadašnje nacionalne vlasti. Gospodarenje u šumama imovnih opština svakako je mnogo racionalnije, nego u državnim šumama, ali se ni najracionalnijim gospodarenjem iz jednog hektara šume ne mogu načiniti dva, niti se može zaustaviti naravna populacija pravoužitnika imovnih opština. Kardinalnu pogrešku i glavni uzrok današnjem kritičnom stanju imovnih opština treba tražiti u samoj nepravednoj provedbi otkupa servituta u Vojnoj krajini. Ne ćemo zalaziti tako daleko, da tretiramo pitanje, kako se mogao temeljnim krajiškim zakonom od 1807. i kasnijim zakonom od 1850. godine vladar, a kasnije država, smatrati vlasnikom svih šuma u Vojnoj krajini, kada se tamošnji narod od vajkada njima služio kao svojom imovinom. Ako je već ova narodna imovina bila na taj način narodu po tuđinskoj vlasti oteta, trebalo je s tim narodom, koji je ovo zemljište svojim životima, svojom krvlju i svojim znojem kroz vjekove branio i natapao, barem kod provedbe segregacije pravednije postupati. Odmah poslije izvršene diobe između krajišnika i države vidjelo se, da imovne opštine iz šuma, koje su im dane na ime otkupa servituta, ne će moći dugo podmirivati sve svoje potrebe na drvu, jer se kod diobe nisu uzeli u obzir i troškovi uprave, čuvanja, porez, te razne druge kulturne i gospodarske potrebe bivših krajišnika, koje su potrebe oni dotada podmirivali iz državnih šuma Vojne krajine. I sama tuđinska vlast uvidjela je, da je s ovim narodom nepravedno postupila, pa je zato već god. 1881. u § 21. ces. i kr. naredbe određeno, da država ima pasivnim imovnim opštinama pomoći subvencijom. Nepravdu počinjenu krajišnicima po tuđinskoj vlasti, trebala bi naša nacionalna država ispraviti, te narodu vratiti ono, što mu je tuđinska vlast u cilju izrabljivanja i obogaćivanja nepravedno otela. Nije doduše potrebno — i ako bi bilo pravedno — da država sve državne šume u bivšoj Vojnoj krajini preda imovnim opštinama, ali bi trebalo svakako provesti reviziju segregacije, te imovnim opštinama dati još toliko šuma, da njihovim prihodima mogu podmirivati i sve troškove vezane sa gospodarenjem zajedničke imovine. Na taj bi način imovne opštine imale dobiti od države još kojih 100.000 ha šuma. Time uostalom imovne opštine ne bi bile posve podmirene, jer bi im trebalo vratiti i odštetu za .troškove, koje su one morale dosada snositi i usljed toga trošiti i dio temeljnog kapitala (fundus instructus), što ih je i dovelo do sadašnje krize. Na ime naknade tih troškova trebalo bi imovnim opštinama dati još oko 4.000 ha za sječu zrelih šuma, koje bi šume imovne opštine mogle odmah iskoristiti i utrškom podmiriti svoja dugovanja. Teško je predskazati, kako će se imovne opštine izvući iz sadašnjeg kritičnog položaja, pa se spominje i to, da se one podijele u zemljišne zajednice, koje bi došle pod stručnu upravu sreskih šumarskih referenata i tako se oslobodile velikih ličnih rashoda, dok bi državi plaćale samo neznatnu tangentu za vođenje stručne uprave po državnim šumarskim organima. Ovakav način likvidacije imovnih opština izazvao bi opet potrebu većeg broja šumarskog osoblja kod političkih vlasti. Kod neznatnog i nedovoljnog broja stručnog osoblja trebal o bi svakako što više pojednostavniti našu šumarsku administraciju . Administracija oduzima stručnjaku previše vremena zaposlenjem u kancelariji. Po današnjem uređenju šumarske službe 328 |