DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 4-6/1934 str. 68 <-- 68 --> PDF |
tikalnoj razgranatosti terena — tu se, u ravnicama, gube veze medu državnim šumama i drž. kompleksi nevezani, određeni su sami po sebi mesnim planinskim karakterom. Državne su šume dakle opredeljene vi sokim masivima. Njihova je karakteristika nepristupačnost i neizgra đenost putova. Srećnih izuzetaka ima malo. Od interesa je da se zna, gde su najjače šumske oblasti i^gde su državne šume. U zapadnom delu ove oblasti Južne Srbije, u Šarsko Pindskoj i Dinarskoj sistemi, imamo najviše šuma uopšte, a tamo su i najjači državni posedi. Tamo prevlađuje u drž. šumama od četinara smrča, za deo severno od Šar planine, a borovi prevlađuiiu u delu južno od Šare, dok od listopadnih vrsta drveća u drž. šumama dominira bukva. Za najznatnijeg predstavnika, prema bogatstvu u drvetu, u Rodopskoj sistemi beležimo Morihovske planine i Perister. Na ovoj teritoriji u Južnoj Srbiji imamo i karakteristične veće formacije zelenike oko Demir-Kapije, prema Belasici, prema Gradačkim planinama u Zedenu, u Suhoj Gori i t. d. Vode i reke gravitiraju i ulivaju se u Jadransko , Belo i Crno More. U Belo More utiče Vardar, koji je uspeo da privuče vodu na slivu od 2,792.509 hektara i da je odnosi na jug. Tim svojim nagnućem prema moru omogućio je tamošnjem Mediteranskom režimu, da utiče na ovdašnju mesnu klimu i da se penje uz Vardar gotovo do samog njegovog izvorišta, u dužini od 370 km. razume se, sa svojim, uticajem na uzan pojas oko Vardara, najviše na neposredni sliv Vardara. Spomenuta zelenika je i proizvod toga mediteranskog uticaja. Toj blagoj klimi stoji nasuprot umereno-kontinentalna, koja dolazi sa Prokletije, Kopaonika, Šare i Skopske Crne Gore, i istočno-stepska klima, koja nam dolazi sa Pile i Rodopa. Državne šume po svom položaju zauzimaju najviše vrhove penjući se do 2.100 m., a sa borom krivuljom i do 2.500 m. Prema, tome, mi imamo u našim drž. šumama u glavnom režim srednje-evropske klime. Surovost ove klime možda oseća se tim više zbog prekida masiva, prekida prouzrokovanih spomenutim kotlinama. U pogledu geološko-petrografskom imamo ovde smenu krečnjačkih sedimenata sa škriljcima, a imamo i eruptivne mase. Perister je od kristalastih škriljaca, Šara od škriljaca i krečnjaka i t. d. Režim vodenog taloga nismo još ispitali, ali sudeći po pogodnoj vegetaciji na visinama od 1.000—2.000 m. izgleda da je on u dovoljnoj količini. Relativno povoljan odnos zemljišta i klime učinio je, da se pojedine vrste javljaju, ako ne u svom optimumu, onda bar u podnošljivoj sredini. Isprepletenost masiva sa nestalnom klimom u jezerskim kotlinama omogućila je život i mešavinu raznim vrstama, koje obično nisu navikle da budu zajedno. Tako se u Belasici nalazi hrast u zajednici sa jelom, isto tako platan uz potoke popeo se u bukovi areal i s njom došao u vezu, odnosno pomešao se i t. d. I sa gledišta vrsta i sa gledišta dimenzija drveta kao i s obzirom na tehničku upotrebljivost —> možemo biti zadovoljni sa drž. šumama. Isto tako možemo (biti zadovoljni! i sa procentom golina u njima. Ako ima golina, onda su one rezultat bilo nekadašnjih naselja, bilo požara, koji su dolazili ili odozgo (radi proširenja! suvata) ili odozdo od strane sela (takođe radi ispaše a i radi ziraćenja). Retko imamo golina određenih svojstvima zemljišta i klime. Prirodno je, da na pokazanom pro 194 |