DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 4-6/1934 str. 173 <-- 173 --> PDF |
pomoć obratilo šumi, da mu ona da potrebnu hranu. Tu pak hranu može najbolje da iskoristi pomoću koza, bilo brstom bilo lisnikom. No ne treba smetnuti takođe sa uma, da u ovom kraju brsti često i ostala stoka, a na lisniku često počiva i ishrana ovaca preko zime. No i u pogledu zimske ishrane upućena je stoka na šumu, što je jasno usled pomanjkanja livada. Pod snegom se ne može pasti. U takvom slučaju može stoka uzimati samo ono, što je izvan snega, dakle sitnu šumu. Kako se seno i lisnik ima prvenstveno da upotrebi za ovce i goveda, to se na brst pušta koza, kojoj je to upravo i u volji. Dakle i zbog zimske ishrane narod je upućen u mnogome na koze. Ovo je razlog, da se koza pojavljuje prilično i u severnom delu Južne Srbije, gde ima više livada i sena, ali koje se upotrebljava za goveda, kojih ima opet znatno više. Zato je opet razumljivo, što u južnom delu ima srazmerno Više koza pa i ovaca, a u severnome više goveda. To se lepo vidi, kada se broj stoke svede na jedan km2, t. j . koliko grla uopšte a i po vrsti stoke ima na jednom kvadratnom kilometru. Usled oskudice u prostoru žalim da ne mogu sve te brojeve navoditi. Međutim stočarstvo se ne može suzbijati, jer je ono u mnogim pasivnim i siromašnim krajevima gotovo najglavniji izvor prihoda. To znači, da se sa ovolikim, pa i većim brojem stoke mora računati, dakle ne može se rešenje ovoga pitanja tražiti u smanjenju broja stoke. Ove nas činjenice upućuju na zaključak, koji moramo uvek držati pred očima, naime da se koza ne drži iz luksuza, nego da je ona izraz mesnosti (klime i zemljišta). Narod zna, da je bolje držati ovcu i goveda, jer daju veće koristi. Pa kada on i pored toga na dosta mesta drži kozu mesto njih, onda je to razumljivo iz iznetih činjenica. A sada da malo pogledamo ovo pitanje sa šumarske strane. Šumarstvo iskorišćava zemljište´ putem šume, koja treba da dâ ona dobra, koja su narodu u drugoj privredi potrebna. Osnovno je načelo šumske privrede, da proizvede što više tih dobara, procenjujući najtačnije, koje je od šumskih dobara odnosno proizvoda najpotrebnije, najviše traženo, dakle najviše donosi narodu koristi. Obično se uzima, da je glavni proizvod šume drvo. U glavnim potezima to je tačno. Međutim to ne srne biti dogma, jer glavni proizvod pod naročitim prilikama može biti i što drugo (lišće, pupoljci, smola i t. d.). Zato se moraju proučiti mesne prilike i naći, šta šuma kao glavno ima da proizvodi, pa to i proizvoditi. To je po mome mišljenju jedino ispravno. Prema prilikama u Južnoj Srbiji videli smo, da na dosta mesta šuma ima da pomaže stočarstvu i da joj dakle kao glavni proizvod ima da bude stočna hrana, a ne drvo. Tome je uzrok i podneblje i zemljište, a kao posledica ovoga i vrsta drveta. To su one vrste drveta, koje mogu da se upotrebe za tu hranu i da podnose ovaj način gazdovanja. Na severu države i dalje na severu Evrope prevlađuju vrste drveta, koje za ovo nisu zgodne ili su bar manje zgodne. Kod odlučivanja, kako da se gazduje sa šumom, od osobitog su značaja transportne prilike i mesnost, odnosno kakva je šuma koju date prilike mogu da stvore. Udaljene šume, slabo vezane za glavne puteve, s kojima bi mogle svoje proizvode slati i na veće daljine, upućene su na svoju najbližu okolinu. Zato se one moraju i ravnati prema potrebama te okoline t. j . svoje gazdovanje podešavati prema tim potrebama. Za dobijanje ma kakve koristi od zemljišta mora se proizvoditi ono, što 299 |