DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 12/1932 str. 19 <-- 19 --> PDF |
Odstupanje od pravila biva po tome, što dotični prerez dasaka bolje odgovara kružnom presjeku trupaca nego prerezi ostalih dasaka. Ispod i iznad ovih dimenzija prosječni postotak iskoriščenja rezanih sortimenata postepeno pada. U ostalom radi upliva dimenzija rezane robe na postotak iskoriščenja postizavamo iste one konačne rezultate iskoriščenja (t. j . 62´2% od sva tri sortimenta trupaca i 677% od srednjih i debelih trupaca) kao kod naprijed raspravljenog upliva promjera trupaca na postotak iskoriščenja. Dosad raspravljeni procenti iskoriščenja dobivaju se u slučaju oštrog rezanja (Scharfschnitt). Međutim poznata je stvar, da se u pilanskom poslovnju oštro izrezuju u pravilu samo balvani tanke i osrednje debljine t. j . najviše do 35 ili 36 cm promjera na tankome kraju. Trupci većega promjera obično se prethodno na jarmu prizmiraju (Besäumen des Prisma), zatim se na drugom jarmu svršava prizmiranje (Zurückschneiden des Prisma). Prizmiranje trupaca uvedeno je u pilanskom poslovanju, da se prvo rasterete testere jarma od prekomjernog otpora vlakanaca kod trupaca velikih promjera, a drugo da se dobije što više jednako širokih dasaka. Kod prizmiranja trupaca valja računati sa većim gubitkom rezanja i prema tome manjim postotkom iskoriščenja nego kod oštrog rezanja. Da proračunamo postotak iskoriščenja trupaca kod prizmiranja, treba prije svega ustanoviti najveću prizmu (kvadrat), koja odgovara dotičnom trupcu. Strana (v) ovakve prizme kod jednog trukca od jačine »d« (vidi sliku .) proračuna se po formuli «=|/2 = | x 1-4142 7) Duljina ove strane ujedno odgovara ležaju (Auflage) prizme. Iz prizme proračunamo broj dasaka (ri) prema formuli |