DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9/1931 str. 31 <-- 31 --> PDF |
NOTICE ......... .. ......... „..... .....". Ma .. je ..... ..... ....... .... ...... ... ....., a ...... ........ y ....... .... ...... ........ ...... no ..... ........ .. ..... ....., .... ..... ......., ira . .... ............., .... .... ... . ......... .... ..... ... .......... ....., ...... . ...... . ........ ...... ...... ........... .... ..... ........ ...... ..... ...... ....., ... je .... ...... .. .... ......... ......., ......... ............ .... . ........ .. na ... 22. .... .. .. .... ..... ........... ..... ..... ......... . ............ ......... ,,() ......... .... .....", .. .. .. ... ..... ........ ... ..... ...... ............ . .... .... ...... .......... ..... .... ....... . ..... je ......... .. ....... na. ................ ..... ........ ...... . ....... ...., ..... .... . ......... ....... ... ... . ...... . ....... .............. ......... y ..... ........ ....... ........ je ........ ........ .. ............ ......... .. ..... ......, ....... ... ............ ............. .... . ........ ......, .... .. ..... ...... ....... ... ...... ....... ........ y ....... ......., .. .... .. ... ............ ........... ......... ........ — ...... . ...., ..... y ... ... .... ..... y ......... ........., ..........., ......... . ...... ....... Ha ........ ......... .. ... ............ ........ y ..... ......, .... je .... .... ........ ........ .... . .... .... je .... ....... ....... ....... y ...... ........., a ........ y ...... . ...... ....... ...... ...., .... ........, ..... .. je .... ......... ...... ....., a ne . ...... . ...... ..... ....... ....., .... .. ... ..... ....... ............ je .........., .. je ... .... ......... .. ....... ........., .... je ....... ... ... ..... „.....". .. ...... LITERATURA Dr. ANDRIJA PETRAČIĆ: UZGAJANJE ŠUMA, II. DIO, Zagreb, 1931. 309 strana. Tisak Nadbiskupske tiskare. Godine 1925. štampan je I. dio ove knjige, odnosno prva tri poglavlja. Mi smo taj rad g. prof. Petračića pozdravili kao vrlo potreban i koristan i za nastavu na Universitetu i za naše drugove u šumarskoj praksi. (V. Šumarski List broj 9. .. 1925.) Drugi dio knjige daje sa prvim dijelom punu cjelinu. I sada možemo kazati, da imamo kompletno djelo o uzgajanju šuma na našem jeziku. Ova knjiga, kao nastavak prvog dijela, sadrži četvrto i peto poglavlje. U četvrtom poglavlju tretira pisac uzgojne ili gospodarske oblike šuma: visoke šume, niske šume i srednje šume. U petom poglavlju daje prikaz o važnosti šumskih tipova za uzgajanje šuma. Četvrto je poglavlje jedna cjelina za sebe. Poslije temeljne karakteristike visokih šuma, istaknuvši njihove dobre i loše strane, daje pisac prije svega u prvom dijelu ovog poglavlja glavne gospodarske oblike tih šuma (to su pravilne visoke šume i preborne visoke šume) ističući dobre i loše strane jednih i drugih |
| ŠUMARSKI LIST 9/1931 str. 32 <-- 32 --> PDF |
Podmladivaiijii i podizanju visoki h šum a obraća naročitu pažnju. Kod pitanja o oodmlađivanju uzima za polaznu tačku razne načine sječe — smatrajući kao kultivator, da je sječa, dakle racionalno i s k o r i š ć a v a n j e, put do nove s as t o j i . e. Pri tom razlikuje čistu ili golu sječu, p o s t u p i č u u ili o p 1 o d n u sječu i prebornu sječu. U vezi toga tretira i podmladivanje, koje može biti ručno (v j e š t a č k o) i prirodu o. Ručno podmladivanje može biti sjetvom sjemena i sadnjom sadnica. Poslije tretiranja ručnog i prirodnog podmiađivanja daje pisac pošumljavanje sa raznim vrstama. Ručnom podizanju šuma na Kršu, golijetima, pjeskuljama, vrištim i ritovima posvećuje naročitu pažnju. Prirodno podmladivanje visokih šuma raspravlja pisac sa gledišta odnosa, koji postoji između stare — matične sastojine i zemljišta, na kome ima da nastane nova sastojina. Pri tom mogu da budu dva glavna slučaja: ili se matična stabla nalaze izvan površine, na kojoj će doći buduća šuma, ili buduća šuma nastaje pod zastorom starih (matičnih) stabala. U prvom slučaju imamo prirodno podmladivanje na čistim sječama, u drugom slučaju imamo prirodno podmladivanje p o s t u p ič n o m (o p 1 o d n o m) s j e č om i prirodno podmladivanje p r eborno m sječom . Kod svakog slučaja daje pisac karakteristike s obzirom na naše domaće vrste. Tako kod prirodnog podmiađivanja na čistim sječama navodi proces podmiađivanja kod čistih sastojina smrče, običnog bora, ariša, jele, bukve i breze te konačno u mješovitim sastojinama. Kod raspravljanja podmiađivanja visokih šuma prirodnim putem pod zastorom starih stabala, daje pisac detaljne karakteristike o p 1 o dni h i preborni h sječ a navodeći vrste čistih i mješovitih sastojina, kod kojih je podmladivanje pod zastorom oportuno i moguće. Posebnim i pomoćnim oblicima u gospodarenju sa visokim šumam a obraća pisac također pažnju. Među posebn e oblik e ubraja: gospodarenje s pričuvcima, kompozicioni oblik gospodarenja, gospodarenje s dvostrukom sastojinom u istoj ophodnji, Eberhardovo gospodarenje pomoću klinolikih sječa, Seebachov modificirani način gospodarenja u bukovim šumama, Homburgov oblik gospodarenja u bukovim šumama, Mortzfeldov oblik gospodarenja, Mayrov predlog za osnivanje šuma s malim sastojinama, gospodarenje trajnim podržavanjem borovih sastojina, šumskopoljsko gospodarenje. Među pomoćn e oblik e ubraja potsađivanje sastojina i pretsadivanje sastojina. Njegovanj u sastojin a obraća prof. Petračić naročitu pažnju. Prateći razvoj sastojine od prvog početka — ističe ove momente s obzirom na njegu: a) zaštitu kultura; b) popravak kultura; c) čišćenje kultura i mladika; d) proredivanje sastojina. Zaštit u kultur a detajlira pisac na zaštitu od divljači, zaštitu od korova, od mrazova i od žege. Kod popravk a kultur a razlikuje popunjavanje (kompletiranje), primjesu vrsta s manjim zahtjevima na plodnost zemljišta, pocupanje prcgustih kultura odnosno mladika. Čišćenje kultura i mladika također raščlanjuje: čišćenje nepotrebnih vrsta, koje su se razmnožile zbog laganog sjemena (iva, topola, joha, breza), čišćenje izbojaka iz panjeva, čišćenje podrasta sa granatom krošnjom te čišćenje bolesnih i deformiranih strukova. Proredivanj e je svakako jedan od najglavnijih poslova u sastojim. Imajući pred očima prirodni razvitak sastojina — prof. Petračić polazi od momenta, kad se je u sastojini izdvojila glavna i nuzgredna sastojina, dajući detaljnu karakteristiku individuima glavne i nuzgredne sastojine — s obzirom na izdvajanje u visinske razrede i na izdvajanje u debljinske stepene. Pisac daje historijske podatke o prore 430 |
| ŠUMARSKI LIST 9/1931 str. 33 <-- 33 --> PDF |
dama navodeći sve važnije autore i karakteristike raznih metoda proredivanja ističući glavne tipove proredivanja: nisku, visoku, p r e b o r n u i p r o g a 1 n u proredu. 0 izvadanju proreda daje pisac direktive iako tačno ističe, da je veoma težak posao sastaviti valjan naputak za taj posao. To je utoliko teže, što su sastoji ne razne strukture i na raznim bonitetima. Zbog toga se mogu dati samo direktive u glavnim potezima a stručnjak treba da detalje odredi vodeći računa o sastojini i o staništu odnosno o dobrim i lošim stranama proredivanja u danom slučaju. U drugom odjelu obrađene su niske ili sitne šume (š u m e p a n j ač e). Pisac iznosi dobre i loše strane niskih šuma, razloge, da se taj način gospodarenja podržava, vrste drveća koje dolaze u niskim šumama, metodu osnivanja niskih šuma, njihov turnus, karakteristike s obzirom na vrijeme i način sječe. Kao glavne vrste niskih šuma iznosi: regularne niske šume, niske šume s pričuvcima i preborne niske šume, dajući i sve momente, koji su od važnosti za podmlađivanje i njegovanje niskih šuma. Kod njege niskih šuma ističe: popunjavanje, čišćenje, trebljenje. proredivanje i zabranu paše. Da bude i ovaj odjel potpun, navodi pisac sve važnije vrste niskih šuma s obzirom na vrst drveća: niske hrastove šume guljače, niske šume pitomog kestena, niske bagremove šume, niske vrbove šume za proizvodnju šiba i niske šume sa čulanjem (šubarci). U trećem odjelu iznesene su uzgojne karakteristike srednjih šuma: vrste srednjih šuma s obzirom na nadstojne strukove, njihove dobre i loše strane, odnoô prema staništu, osnivanje srednjih šuma i gospodarenje u njima. U četvrto m odje l u nalazimo izmjenjivanje sastojinskih i uzgojnih oblika šume: pretvaranje srednjih šuma u visoke, niskih u visoke, visokih u srednje, niskih u srednje, visokih u niske, srednjih u niske. Osim toga tu pisac raspravlja i među sobno pretvaranje glavnih gospodarskih oblika visokih šuma: pretvaranje jednolikih visokih šuma u preborne odnosno prebornih u jednolike visoke šume. Peto poglavlje je posvećeno važnosti šumskih tipova za uzgajanje šuma. S obzirom na činjenicu, da je tipologij a u šumskom gospodarstvu još u razvitku, upozorava pisac na glavne razloge, koji su doveli do stvaranja tnova uopće navodeći autore, koji su na tom području radili odnosno koji taj dio šumarske nauke danas obrađuju. Imajući pred očima Cajanderovo mišljenje, kako je prijeka potreba, da se stvori univerzalan i internacionalan sistem klasifikacije sastojina, autor upozorava na dosadanie rezultate, koji nisu u svakom pogledu besprijekorni, jer dok u jednom vegetacionom području određeni tip, okarakterisan sa izvjesnom florom, daje dobre sastojine, dotle taj isti tip u drugom vegetacionom području daje sastojine daleko slabije i t. d. Imajući pred očima, da stručno djelo »Uzgajanje šuma« ima da posluži i za spremanje mladih šumarskih generacija i za šumarske stručnjake u praksi, treba da ono obuhvati materiju iz uzgajanja šuma s v u, u čitavom njezinom opsegu i sistematski, a pored toga da uouti čitaoca i na dalnje samostalno razmišljanje i na stručnu literaturu. S ovog gledišta Uzgajanje šuma prof. Petračića zadovoljava potpuno iz ovih razloga: U prvo m dijel u (izdanom 1925. godine) nalazimo raspravljanje uslova za egzistenciju šuma uopće, vrste drveća, koje čine sastojine i karakteristike sastojina. Ovaj, mogli bismo reći, opći dio, pretpostavivši poznavanje nauke o staništu, daje sigurnu osnovic u za rad na podizanju šuma. U drugo m dijelu , koji bismo mogli nazvati i specijalnim dijelom, daje pisac uzgojne ili gospodarske oblike šuma sa svim karakteristikama s obzirom na vrst drveća, 431 |