DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 7/1931 str. 46     <-- 46 -->        PDF

UPLATA ČLANARINE U MJESECU MAJU GODINE 1931.


Redoviti: po Dinara 100.— za god. 1931.: Antonijević Eugen, Aleksinac (i za god.
1930. Din 100.—); Brixi Stjepan, Varaždin; Bajin Ivan, Zmajevac; Becker Martin, Apatin
(i za god. 1929. i 1930. po Din 100.—); Čater Ivan, Celje (i za god. 1929. i 1930. po
Din 100.—); Drajić Krstivoje, Beograd; Dr. Edo Danda, Zagreb; Frušić Andrija, Nova
Gradiška; Frković Ivan, Beograd; Graiser Janko, D. Milanovac; Hradil Dragutin, Zagreb;
Jagrović Svetozar, Zagreb (i za god. 1930. Din 100.—); Juvan Ivan, Boh. Bistrica;
Kolaković Ragib, Kuršumlija i upis Din 20.— ; Križnička uprava, Velika Nedjelja (i za
god. 1930. Din 100.—); Lewitski Leonid, Ljubinje i upis Din 20.— ; Mijušković Petar,
Aranđelovac; Majstorović Vlado, Okučani (i za god. 1930´. Din 100.—); Meliva Adolf,
Ravnik (i za god. 1930. Din 100.—); Marković Ivan, Garešnica; Markić Mihovil, Beograd
(i za .god. 1930. Din 100—); Matolnik Ivan, Zagreb; Petrović Mihajlo, Raška (i za
god. 1930. Din 100.—); Rohr Petar, Našice; Schoeppl Hubert, Planina; Stojanović Nićifor,
Kraljevo; Serdar Stjepan, Sušak; Spielfogel Viktor, Našice; Sonnenbichler Franc,
Tržić (i za god. 1930. Din 100.—); Štefanović Milivoje, Zagreb; Šepa Bogdan, Banja-
Luka; Uzelac Pero, Nova Gradiška; Dr. Zabeo, Ruše i Din 100.— za god. 1930.


Bamburač Jovo, Bos. Gradiška, Din 100.— za god. 1930.; Cerjak Dinko, Krško,
za god. 1930. Din 100.— ; Bilinski Stanko, Zagreb, Din 100— za god. 1930.; Jelinek
Bogomir, Stragari Din 100.— za god. 1930.; Kosler Josip, Ljubljana Din 200.— za god.
1929. i 1930.; Ljubisavljević Sima, Jagodina Din 150.— za god. 1927. i 1928.; Marčić
Edo, Ljubljana Din 50.— za I. polg. 1931.; Nosal Hugo, Lovreč Din 50.— za II. polg.
1929.; Sirutschek Vjenceslav Dit) 150.— za god. 1929. i 1930.; Tomašević Vladimir, Bajina
Bašta Din 10.— upisnina; Sučić Jakob, Turbe, Din 48.— za god. 1932. od (honorara);
Omanović Salih, Nevesinje Din 72.— za god. 1931. od (honorara).


Članovi pomagači: Rudež Kamilo, Mostar Din 50.— za god. 1931.; Galuška Stefan,
Beograd Din 110.— za god. 1930. i 1931. te upis; Ilić Manojlo, Zagreb Din 20.— aconto
za g. 1931.; Košćak Franjo, Zagreb Din 60.— za god. 1931. i upis; Herjavec Dragutin,
Zagreb Din 30.— za god. 1931. I. polugodište; Kvaternik Ante, Zagreb Din 50.— za god.
1929.; Miletić Šime, Zagreb Din 60.— za god- 1931. i upis; Žukina Ivan, Zagreb Din
50.— za god. 1931.; Busbach Alfred, Zagreb Din 20.— akonto za god. 1931.; Fabijan
Ante, Zagreb Din 20.— akonto za god. 1931.


Pretplata na Šumarski List: Šumarska škola, Sarajevo Din 99.— za god. 1931.;
Šutej Ivan, Zagreb Din 100.— za god. 1931.; Cimmer Arpad, Polani Din 100.— za god.
1930.; Botanička bašta, Beograd Din 100.— za god. 1931.; Trboveljska premogokopna
družba Ljubljana, Din 100.— za god. 1931.; Dravska finansijska direkcija Ljubljana i
za deset sreskih referenata Din 2.145.— za god. 1930. i 1931.


POPULARNI DIO


ŠUME U RATNIM PRILIKAMA.*


Uopšte u ratovima, a naročito u toku velikog svetskog rata, mnoge su se šume
nalazile za duže ili kraće vreme u zoni najžešćih borbi. Raznovrsni momenti stvoreni
tokom ratnih operacija, usled kojih je šuma bila izložena štetama, a često i potpunom
uništenju, upućuju nas na izlaganje tih šteta i njenih uzroka, izvesnim redom.


* Vidi Sarajevsko »Narodno Jedinstvo« od 25. oktobra 1930.
348




ŠUMARSKI LIST 7/1931 str. 47     <-- 47 -->        PDF

Tako grupisane i izložene štete, po direktnim njenim uzrocima, mogu nam dati
dosta ubedljiv pojam, da je rat sa svojim mnogobrojnim komponentama načinio u šumama
mnogo veće i ozbiljnije štete, nego što bi se inače moglo pretpostaviti. Međutim
pri izlaganju ratom izazvanih šteta u šumama naše države potrebno je ukazati na ove
tri okolnosti:


1) da su tim štetama bile neposredno izložene u glavnom šume u granicama predratne
Srbije i Crne Gore, dok su šume u ostalim delovima naše države bile manje-više
izvan ratnih zona;


2) da su mnoge štete u tim šumama ostale nedovoljno ili uopšte nezapažene usled
posleratnih prilika, a isto i zbog primitivnog i neuređenog stanja samih šuma;


3), da ratne operacije na teritoriji naše države nisu vršene uz pripomoć svih onih
savremenih tehničkih sredstava (bojni otrovi, tenkovi, oklopljeni vozovi itd.), niti su te
operacije uzimale onako ogromne razmere, kako je to bilo na pr. u Francuskoj. Prema
tome štete u našim šumama nisu bile tako očigledne, kao što se to moglo videti po
mnogim mestima francuskog bojišta.


Šuma posmatrana sa vojničkog gledišta. Da bi se moglo potpuno
razumeti, zbog čega su šume bile tako često izložene raznovrsnim štetama od ratnih
operacija, vredno je izneti nekoliko karakterističnih podataka, koji u vojsci služe kao
uputstva za vođenje´borbe u šumi. Interesantno je, da su ova pravila vojničke taktike
doneta većim delom na osnovu već poznatih primera i iskustava iz svetskoga rata. Ta
vojnička taktička pravila preporučuju šumu kao vrlo pogodno mesto u ratnom manevrisanju,
a naročito u borbama.


Šume pružaju zaklon od pogleda sa zemlje i iz vazduha, što u velikoj meri otpada
zimi, kada nema lišća. Vatreno dejstvo protiv većih šuma, a naročito onih sa visokim
drvećem, gustim granjem i šiprazima biće jako smanjeno. Šume su jako izložene
opasnosti od plavljenja gasom.


Interesantno je i uputstvo za artilerijsko dejstvo u šumi: Bočnu neprijateljsku
vatru iz same šume treba sprečiti vatrom sopstvene artiljerije. Često se sukobi u šumi
dešavaju na kratkim rastojanjima, u kome slučaju taktika preporučuje upotrebu ručnih
granata, bombi i bajoneta.


U prostranijim šumama upućuje se na utvrđivanje proplanaka i drugih pogodnih
delova, mitraljezi se postavljaju i na drveću, a kroz šumu se preporučuje izrada prošeka,
koji se stavljaju pod uzdužnu vatru, pa tako služe kao prepreka neprijateljskom
kretanju.


Sve ovo daje nam jasnu sliku, kolike moraju biti štete u onim šumama, oko kojih


su vođene borbe, a takovih je šuma bilo u izobilju, kada se shvati njihova privlačivost


za ratne operacije.


Ratne operacije u našoj državi s obzirom na šumska područja
. Kao što je već istaknuto, ratne operacije u našoj državi za vreme svetskog
rata bile su ograničene samo na izvesne pokrajine. U zoni ratne akcije nalazila se
Srbija, a naročito njen severo-zapadni i zapadni deo, severo-zapadni deo Crne Gore i
južni deo Srbije. Ostali delovi države, u koliko su i bili u ratnoj zoni, pretrpeli su štete
u šumama, koje se mogu smatrati samo kao posledica ratnih i posleratnih prilika.


Šume u Srbiji i Crnoj Gori bile su za vreme rata izložene najvećim štetama. U


prvom redu preko godinu dana vođene su borbe u severnoj i severozapadnoj Srbiji i


severozapadnoj Crnoj Gori, a posle toga austrougarska okupacija vršila je trogodišnju


bezobzirnu eksploataciju tako, da kad se približno proceni, u koliko je to moguće, sva


ta šteta iznosi oko 185,000.000 dinara u zlatu, što u današnjoj vrednosti dostiže sumu


od oko 23-2 milijarde dinara.


Na koje se načine štetila šuma u ratu? Rat, kao jedno nenormalno


stanje ima svoju specijalnu psihozu — psihozu destruktivnosti i ubijanja. Čak i u mirno


dobskim prilikama teško je priviknuti čoveka i vaspitati ga, da šumu smatra kao opšte


349




ŠUMARSKI LIST 7/1931 str. 48     <-- 48 -->        PDF

dobro i privredno-kulturnu dragocenost. U ratu pogotovo, kada ni sami ljudski životi
ne igraju nikakvu ulogu, na takove obzire nije se niko usudio ni pomisliti.


Štete; u šumi izazvane upotrebom vatrenog oružja zauzimaju jedno .od najvažnijih
mesta. Takove štete možemo podeliti po neposrednim uzrocima njihovog postanka na
pet grupa.


1) Štete od puščanih (mitraljeskih) zrna. Ovim su štetama bila
izložena gotovo sva stabla u onim šumama, koje su bile u zoni borbe. Zrna ulaze u
stabla ili pak samo oljušte koru na njima. Na ovaj način može stablo biti znatno oštećeno,
pa su docnije stabla izložena dvostrukoj opasnosti, s jedne strane od vetroloma,
a s druge strane još mnogo više od insekatskih napada, za koje su takova oštećena
stabla neobično privlačna.


Takovih je vetroloma zapaženo u zimi 1916/17 na Tari, zatim u četinarskim šumama
istočne Bosne, gde su u toku 1914/15 vodene borbe.


Ratnici, opisujući borbe na Drini, kod Stepojevca, Vidojevičke šume, na adi Kurjačici,
spominju, da su streljački rovovi bili na ivicama šuma, katkada i dublje u šumi.
Prilikom borbe moglo se čuti, kako zrna udaraju u stabla ili im ljušte koru. Isto se
moglo čuti, kako sa karakterističnim praskom udaraju u stabla naknadno eksplozivna,
takozvana dum-dum zrna.


Usled ovakovih šteta od puščanih ili mitraljeskih zrna mogu se pojedina jače
oštećena stabla i osušiti, inače obično zaostaju u prirastu usled oslabljene i poremećene
cirkulacije hranivih sokova. Takova stabla, gubeći na kvaliteti, mogu ostati i neupotrebiva
za gradu. Tako se dešavalo po strugarama, da kod prerade neko stablo ode pod
gater, pa testera, režući ga, naiđe na čelično zrno. Ovo proizvodi pored štete na testeri
i gubitak u vremenu.


Na stablima četinara iz povredenih mesta javlja se izliv smole, što može dovesti
do sušenja stabla, naročito ako insekti navale na takova stabla i dobiju mogućnosti za
svoje razvijanje.


2) Štete u šumi od ručnih granata i bombi. Ovakova štete javljaju
se po šumama od strane krstarećih odeljenja ili patrola i uopšte pri bliskim sukobima
u šumi. Štete bivaju često smrtonosne za okolna stabla. Čelično komade pri eksploziji
rascepljuje duboko delove kore i beljike, a pored toga načini i veće pukotine na stablu,
koje takođe mogu nastati i od same detonacije.


Takova stabla prema veličini štete ostaju zakržljala i potištena, a često se i osuše.
Nemogućnost blagovremenog uklanjanja dovodi ćele sastojine u opasnost od insekatskih
kalamiteta. U novembru 1914. prilikom ratnih operacija kod Krupnja, Valjeva, u Jadru,
Rađevini, zatim kod Lazarevca, najviše je u šumama, zbog bliskog odstojanja, upotrebljavana
bomba. Oko Zvornika dolazilo je mestimično i do šumskih požara. Štete od
bombe zapažene su i od četničkih sukoba sa bugarskom vojskom u hrastovim šumama
u Toplici 1917. godine. (Nastavit će se.)


OGLASI


OGLAS DRAŽBE.


Dana osmog (8.) jula 1931. u 11 sati do podne prodavače se javnom licitacijom
putem pismenih ponuda kod direkcije šuma II. banske imovne općine u Petrinji izrađenih
u predjelu Velika Lasinja u režiji 3.620´47 m3 hrastovih trupaca I., II. i III. klase


13.374 kom. željezničkih pragova, 8072 m3 hrastovog ekstradrveta 3´1. m3 čamovih
trupaca uz iskličnu cijenu:
350




ŠUMARSKI LIST 7/1931 str. 49     <-- 49 -->        PDF

za hrastove i čamove trupce 1,086.457 Dinara
,, željezničke pragove
„ hrastovo ekstra drvo 526.128


Ukupno 1,612.585 Dinara
Pobliži uslovi mogu se saznati kod Direkcije šuma II. banske imovne opštine u
Petrinji. Direktor.


OGLAS.
Kod Direkcije Šuma u Banjoj Luci izdavače se dana 25. jula o. g. u 10 h prije
podne pod zakup granitni i mramorni ležaji, koji se nalaze u katastralnim opštinama
Bistrice, Oaštica i Orahova sreza Bos. Gradiška, te katastralnim česticama br. 214/3,
215/15. 391/1, 399/1, 401/1, 403/2, 403/1, 404/1, 406/1, 308/2, 319, 320/6, 321/2, 344, 345,
346, 347/1, 348/2, 349, 350/5, 351/11, 624/19, 634/4 putem javne ofertalne licitacije a na
temelju riješenja gosp. Ministra Šuma i Rudnika br. 12894 od 11. maja 1931. godine.
Kao isklična cijena po 1 m3 izrađenoga kamena jeste 10 Din i za 1 m3 odpadaka
kamena 2 dinara, te u ime zakupa dotičnoga zemljišta godišnje po 1 ha, — 2 dinara.
Kao vadij prije početka dražbe treba na blagajnici direkcije šuma u Banjoj Luci
položiti svotu u iznosu od 53.471-50 dinara, u gotovom ili u vrednosnim papirima, koji
se primaju kao vadij.
Osim toga valja položiti taksenu marku od 100 dinara.
Strani podanici treba da polože dvostruki vadij.
Pismene ponude sa vadijern i taksenom markom od 100 dinara, te uvjerenjem
Trgovačke i Obrtničke Komore o podobnosti nadmetanja i uvjerenjem o uplati zadnjeg
tromjesečja poreza treba poslati zapečaćene Direkciji Šuma u Banjoj Luci najkasnije
do 10 h 25. jula o. g. putem pošte ili pridonijeti osobno sa oznakom na koverti »Raspis
javne ofertalne licitacije za izdavanje pod zakup mramornih i granitnih ležaja u srezu
Bos. Gradiška«.
Dostalac mora platiti sve troškove oko raspisa ove dražbe.
Dražba se neće održati, ako Direkciji šuma ne stignu najmanje tri ozbiljne
pismene ponude.
Kasnije prispjele ponude i očitovanje neće se uvažiti.
Ministarstvo Šuma i Rudnika bira slobodno između ponuda i može sve bez navađanja
razloga odbiti.
Do riješenja vezani su nudioci na svoje ponude.
Uslovi licitacije za izdavanje pod zakup predmetnih kamenoloma kao i sve upute
u tom pogledu mogu se pregledati odnosno dobiti svakim danom kod Direkcije šuma
u Banjoj Luci od 10—12 časova. Vršilac dužnosti direktora:


351




ŠUMARSKI LIST 7/1931 str. 50     <-- 50 -->        PDF

NASICKA TVORNICA


TANINA I PAROPILA


D. D.
Centrala Zagreb


Marulićev trg broj 1S.


Parne pilane :
Gjurgjenovac, Ljeskovica, Andrijevci, Podgradci,
Karlovac, Zavidovići, Be^ovhan, Novoselec-Križ,
Dugoselo i Dolnja Lendava.


i


ij Tvornica tanine, parketa, bačava, pokućtva u
i» Gjurgjenovc´3, tvornica škatulja i Ijuštene robe
) u Podgradcima, Impregnacija drva u Karlovcu.


Drvare : Zagreb, Osijek, Brod n/S,


352