DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 2/1929 str. 39 <-- 39 --> PDF |
UZGOJNE ZAKLADE ZA DJECU ČINOVNIKA DRŽ. ŠUMARSTVA NA TERITORIJI HRVATSKE, SLAVONIJE I VOJVODINE. Da bi gg. članovi Jug. Šum. Udruženja bili upućeni u predmet ove Zaklade, priopćujemo mišljenje »Stalnog pravnog odbora« kod Min. Finansija, koji je taj predmet imao u razmatranju (akt Min. Fin. br. 15.115/1927.). Ministarstvo finansija, Stalan pravni odbor ima čast u predloženoj stvari dati sledeće mišljenje: Iz u aktima se nalazećih statuta ugarskog Ministarstva Poljoprivrede od 7. novembra 1892. N. 19.831/1. 1892. i pravilnika od 4. juna 1907. g. broj 4.992 vidi se, da je već 1892. god. obrazovana pri Ministarstvu Poljoprivrede potporna zaklada (fond) za uzgoj dece činovnika državnog šumarstva. Isto takva zaklada osnovana je od Zemaljske vlade za Hrvatsku i Slavoniju za uzgoj dece šumarskih činovnika u kraljevinama Hrvatskoj i Slavoniji (Zakladica i naredba kr. zemaljske vlade, odjela za unutarnje poslove od 10. maja 1907. br. 25.402). Svaka od ovih zakladica imala je zasebnu upravu, a nadzor nad njom vodilo je ug. ministarstvo poljoprivrede odn. Hrvatska zemaljska vlada, odjel za unutarnje poslove. Glavni izvor zaklada bile su takse, koje su se ubirale u iznosu od 0.2% povrh kupovnih cena od kupaca odnosno zakupaca iz državnih ili pod državnom upravom stojećih imovnih šuma, dalje od novčanih kazna po zakonima o šumarstvu i t. d. Posle sloma A. U. Monarhije obrazovana je pri Direkciji šuma u Apatinu posebna uprava za rukovanje prihoda zakladice, na teritoriji Vojvodine, za Hrvatsku i Slavoniju pak, gdje je postojala ranije delatnost prvo i drugo navedene zaklade, Uredbom Ministarstva Šuma i Rudnika od aug. 1919. g. br. 10.378, spojene su obe te zaklade u jednu. Kad su krajem 1925. g. od. 1926. g. Direkcije Šuma u Apatinu odnosno u Zagrebu predložile Ministarstvu na odobrenje zaključke upravnog odbora o podeli pomoći iz navedenih zaklada, pojavilo se pitanje o pravnom osnovu ovih zaklada i isticalo, da su te zaklade u protivnosti sa čl. 116. Ustava, da Uredba Min. Šuma i Rudnika od aug. 1919. nije prema čl. 130. Ustava predložena zakonodavnom odboru na odobrenje, te je zbog toga izgubila važnost, i najzad da je čl. 252. č. z. derogiraoi sve partikularne propise o čin. fonđima, pa i o ovim zakladama. Stalni Pravnički Odbor drži — u skladu sa mišljenjem ravnateljstva erarnih državnih posala u Zagrebu o ovom pitanju, — da se ovde radi o zakladama, osnovanim pre više od 20 godina u za to nadležnih državnih odnosno zemaljskih vlasti, da te zaklade imaju kao pravna lica svoj posebni pravni život, određen statutima i pravilnicima kao i odnosnim propisima građanskog zakonika, da je po tim propisima stečena imovina vlasništvo tih zaklada kao zasebnih pravnih lica, a n e države . Iz toga razloga ovde nema mesta primeni čl. 116. Ustava, jer se potpora iz navedenih zaklada ne podeluje iz državne kase, već baš iz zaklada kao posebnih od države odvojenih pravnih i imovnih subjekata. Na tome ništa ne menja okolnost, što glavni izvor imovine zaklada sačinjavaju takse od poslova državnih odnosno pod državnom upravom stojećih šuma, jer, je za primenu čl. 116. Ustava odlučno samo to, da se radi o novcu iz državne kase, što ovde nije slučaj. A takse, iz kojih se, — pored drugih prihoda — alimentiraju zaklade, nisu prihod od državne kase, već jedan ravnopravni namet građanima, koji čine poslove sa državom, određen od nadležnih vlasti za posebnu svrhu osiguranja prihoda zakladama za vršenje u zakladicama određenog cilja. Pravna osnova ovih taksa pak se mora presuđivati prema propisima, koji su važili odnosno još važe na teritoriji, na koji se vrši delatnost zaklada; za te propise se ne može kazati, da su Ustavom ili kojim drugim zakonom derogirani. 93 |