DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 12/1928 str. 14 <-- 14 --> PDF |
Podaci o temperaturi, broj studenih i zimskih dana, kvantitet godišnjih padalina i t. d. kao i ostali, napomenuti klimatski faktori pokazuju, da je u klimatskom pogledu naš goli Krš veoma nejednolik. Na Kršu su za pošumljavanje određena principijelno sva ona zemljišta, koja nisu podesna za drugu rentabilniju privredu. To su u najviše slučajeva, prostrane goleti, izložene potpunom i nesmetanom uticaju svih klimatskih faktora: na njima dolazi do punog izražaja djelovanje temperature i njenih ekstrema; na njima dolazi do izražaja djelovanje hydrometeora, naročito apsolutne vlage; zatim je nesmetano djelovanje vjetrova; zemljište je na Kršu izloženo velikom isušavanju, pojačanom ne samo uticajem jake temperature, nego i uticajem vjetra i t. d. Mehaničko i fiziološko djelovanje vjetra naročito dolazi do izražaja, gdje tome pogoduje konfiguracija terena. Uočivši sve ovo dolazimo do zaključka, da radu oko zašumljavanjaKrša stoje na putu veoma velike prepreke. Ove se očituju ne samo u nepovoljnim pedološkim prilikama nego i u nepodesnim klimatskim faktorima. U vezi s tim moramo pri izboru vrsti za pošumljavanje gologa Krša postupati veoma oprezno. Relikti prirodne vegetacije dati će nam izvjestan putokaz u odabiranju vrsta za vještačko pošumljavanje. No na to ćemo se moći samo donekle osloniti, jer ne smijemo zaboraviti, da mnoge postojeće, spontane, vrste potiču iz vremena, kad su biljne asocijacije bile potpunije. U tom je slučaju i djelovanje klimatskih faktora dolazilo do izražaja u drugoj formi nego danas, kad su, u mnogo slučajeva, prvotne biljne družbe raskinute. Mi ćemo razmotriti, u kratko, vegetacione zone —i a onda ćemo navesti one glavnije vrste, koje dolaze u obzir pri vještačkom pošumljavanju u pojedinim zonama — uzimajući u obzir klimatske faktore, odnosno njihove karakteristike te dosadašnje rezultate rada oko pošumljavanja Krša. a) Vegetacione zone na našem Kršu. Rasprostranjenje biljnih vrsta nije samo ovisno od nadmorske visine, već još i od mnogih drugih prilika. Uz prilike tla od važnosti je u ovom pogledu naročito ekspozicija, inklinacija i opća konfiguracija terena. Karakteristično je, da se, primjerice, bukva (Fagus sylvatica L.) spušta veoma nisko, na nadmorsku visinu od kojih 200 metara, kod "Sv. Križa, nad Senjom, dok se hrast medunac {Q. lanuginosa Thnill.) penje i na 1000 i više metara nadmorske visine (Sadikovac kod Oštarija Ličkih). U prvom je slučaju pritjecanje hladnih masa vazduha iz brojnih kraških vrtača zaleđa, razlogom, da bukva nalazi uslove za život i na ovako maloj nadmorskoj visini. U drugom je slučaju izrazita južna ekspozicija, uz krečnjačku podlogu, razlogom, te se hrast medunac penje ovako visoko. S obzirom na vrste drva, koje dolaze, te s obzirom na karakterističnu fizionomiju, koju one daju svome staništu, možemo na Kršu odrediti više vegetacionih zona. Adamović (16) je u Dalmaciji, (Oblast Splitska i Dubrovačka) ustanovio šest vegetacionih zona. Mi ćemo, u glavnom, zadržati tu podjelu za cio Krš. 1. Vazda zelena zona. Njeno rasprostranjenje po otočju dopire sjevernije no na kopnu. Ona se javlja na malom, jugozapadnom dijelu ostrva 472 |