DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 11-12/1927 str. 11 <-- 11 --> PDF |
Radovi su oko projektovanja i izvađanja cestovnih poteza prilično jednostavni. Temelj cjelokupnog posla čini tačna orijentacija u najsitnijim osobinama terena. Izviđanje terenskih prilika kod projektovanja cesta jedan je od najopsežnijih poslova. Tom se prilikom okularno procjenjuje sastav tla, pad, odnošaj nasipa i otkopa i aproksimativne veličine radija krivina. Držim, da ovako detaljno terensko izvidjanje više odgovara pravoj svrsi, nego upotreba najtočnije karte sa izohipsama. Generalno trasiranje slijedi iza obavljenog terenskog izviđa, a sastoji se u nivelaciji unapred fiksiranih terenskih točaka, naravno u okviru dozvoljenog pada odnosno uspona. Radi pretežno strmog, neprohodnog i krševitog terena zabacile su vlasteoske instrukcije upotrebu bilo kakovog stroja za nivelovanje sa stativom kao nepotrebnu i preskupu. Tom zadatku potpuno odgovara sidro za nivelovanje (Nivellieranker), čija konstrukcija vrlo nalikuje onoj Matthesovog hipsometra. Jer aproksimativna tačnost nivelacije, koja je za. polaganje cestovne trase sasvim dovoljna, ne iziskuje potrebu savršenijih i kompliciranijih nivelacionih instrumenata. Pogotovo ne onda, kada terenske prilike njihovoj manipulaciji čine velike teškoće i uzrokuju gubitak vremena. Prilikom generalnog trasiranja snimaju se otprilike na svakom hektometru nagibi terena s istim instrumentom. Snimanje situacije trase vrši se redovno samo u slučaju, ako projektovana građevina prelazi i privatne posjede (ekspropriacioni nacrt). Detaljno trasiranje se odnosi na poznate poslove oko određivanja radija krivina, snimanja uzdužnih i poprečnih profila, izračunavanja masa otkopa i nasipa i njihovog izjednačenja. Korekcije nul—linije kod iskolčenja prelaznih krivina, osnivaju se. kod starijih gradnja, na unapred fiksiranom radiju, čija veličina iznosi 30—40 metara. Kod novijih se uzima za podlogu izračunavanje najmanjeg radija po poznatoj empirijskoj formuli iz dužine vozila (L) i širine prometne cestovne površine (b): L2 R = 4b U tom se pogledu kod starijih gradnja mnogo griješilo. Ne samo što su se uzimali unaprijed fiksirani radiji, nego su se isti u terenu i okularno utvrđivali. Zbog toga danas nalazimo na mnogim starijim cestama preoštre zavoje, koji čine nepopravljive neprilike kod izvoza duljeg materijala. Radovi oko snimanja uzdužnih (dužine 1:1000, visine 1:100) i po prečnih (1:20) profila oduvijek se vrše na običajan način, a tako i izračunavanje masa otkopa i nasipa (razdioba poprečnih profila u tro kute) i njihovog izjednačenja (dizanje i spuštanje uzdužnog profila, pomicanje poprečnih profila). Napomenuti mi je, da — i ako su ovdješ nje terenske prilike više manje nepovoljne — ipak se u pravilu sva gdje postizava jednakost otkopa i nasipa. Uzrok je u tome, što se trase kreću redovno u položitom terenu, gdje se spomenutoj ravnoteži lako može udovoljiti. Osim toga pruža ovaj krševiti teren gotovo na sva kom mjestu, ili barem na vrlo kratkim distancama, prilično dobar gra đevni materijal, pa kakav veći razvoz materijala ne ulazi uopće u račun. 509 |