DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1/1926 str. 28 <-- 28 --> PDF |
26 Kultura crnog oraha sjenu posve dobro. Na otvorenim površinama, gdje postoji opasnost od mrazova, čuva staro drveće mladu kulturu. U kasnijim godinama crni je orah vrlo osjetljiv spram zasjenjivanja odozgo i sa strane, na sto valja paziti kod uzgoja. Najljepše uspijeva u čistim sastojinama gustoga sklopa. Podnaša smjesu sa cerom, javorom, bukvom, jasenom, brijestom, trešnjom i hrastom. U Čehoslovačkoj ima u lugovima šumarije Bržeclava— Havranohrady (knez Lichtenstein) i mješovitih sastojina crnog oraha i bijelog ili amerikanskog jasena (Fraxinus americana), koje dobro uspijevaju. Amerikanski jasen je otporniji protiv mraza od našeg domaćeg, a što se tiče prirasta, to u nekim položajima dapače premašuje prirast crnog oraha. Drvo crnog oraha naliči u svojoj gradji drvetu običnog oraha. Ima tamno smedju do violetnu smedju srčiku, svjetliji uzan bjelik i fine, teško vidljive sržne trakove. Po tvrdoći spada po stupnju tvrdoće 6 medju srednje tvrdo drvo, po težini medju srednje teško drvo, jer iznosi specifična težina prosušenog drveta 060. I gledom na utezanjei rad drveta zauzima sa 6 posto usušivanja srednji stepen . Dalje je drvo crnog oraha vrlo trajno, lako cjepivo, sjajno, lijepe boje i teksture, lako se obradjuje i vrlo je sposobno za poliranje. Konačno valja spomenuti, da dobro gori, te da ima veliku gorivu snagu. Radi navedenih svojstava stoji drvo crnog oraha u drvnoj industriji visoko u vrijednosti. Upotrebljava se u stolarstvu za izradbu furnira i masivnog pokućtva, u industriji klavira, zrakoplova, kola i vagona, upotrebljavaju ga tokari i rezbari, u puškarstvu služi za izradbu kundaka i t. d. Drvo crnog oraha importira se u velikoj količini iz Amerike, jer produkcija u Evropi ne može pokrivati domaće potražnje. Radi svestrane upotrebivosti i vrijednosti drvo je vrlo skupo, a pošto se u svim granama drvne industrije sve više upotrebljava, diže mu se neprestano i cijena. Prije rata iznosila je cijena trupaca crnog oraha loco Hamburg 200 do 360 kruna po 1 m3. U dinarima u današnjoj valuti iznosilo bi to oko 2200 do 4000 Din po 1 nr. Po podacima Mračeka u »Lesnickâ Prâce« mogli su se prodati godine 1923. u Čehoslovačkoj trupci crnog oraha po 1000 Kč (čeških kruna) za 1 m3 u šumi. U našem novcu iznosio je to u ono doba oko 2500 Din po lm3. Godine 1924. digla se je cijena već na prosječno 1500 Kč za lm8 u šumi, što je iznosilo u našem novcu već oko 3500 Din po 1 nr. a) Qayer — Mayer „Die Forstbenutzung", Berlin 1909. Medjutim navadja G. Hempel — K. Wiltielm u djelu „Die Baume und Straucher des Waldes" za sptc. težinu drveta 54, a za uteranje 5%- Egzaktna istraživanja Janke (1915.) pokazuje ove brojeve: spec. tež. 0-643 do 0-759, prosječno 0-671 za prosušeno drvo. Uredništvo. |