DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 7/1923 str. 56     <-- 56 -->        PDF

Iskorištavanje šuma u vlastitoj režiji.


U današnjim oskudnim finansijskim prilikama i kraj velikih
drž. potreba malo je nade, da bi se u drž. budžetu mogla osigu*
rati kakova veća svota za investicije u svrhu otvorenja šuma. I
tu treba da si šumarstvo samo pomogne. Cl. 13. Pravilnika o ruko*
van ju režijskog fonda određuje, »da se sva čista dobit i napose
naplaćena šumska taksa za izrađena i prodata drva imade uplatiti
kao čisti prihod u državnu kasu.« Mala korektura toga člana rije*
šila bi veliki problem režije. Ako bi se samo polovica
čiste dobitiulagalaunaročitiinvesticionifond
za izgradnju prometala, to bi se za par godina
prikupila-znatna svota, koja bi bila temelj otvaranj
u naših šuma (predpostavivši, da bi se zakonom osigurala
upotreba toga fonda sam o u naznačene svrhe). Po sastavljen
nom programu gradile i popravljale bi se prometne naprave ispo*
četka u bližim krajevima ,kamo bi se na račun udaljenih kra*
jeva koncentrisala sječa, koja bi se prema napretku izgradnje
mreže šum. prometala pomicala prema udaljenim krajevima. —


Sada nastaje pitanje, može li se čekati sa prastarim šumama
do vremena, kada naznačenim putem evolucije naše šumarstvo
bude spremno, da na svim linijama preuzme u svoje ruke nji=
hovu eksploataciju? Prije svega potrebno je ustanoviti, da se s
toliko naglašavanom količinom prastarih šuma pretjerava. Po*
kraj sve oskudnosti naše šum. statistike može se ipak ustanoviti,
da se danas siječe preko prirasta t. j . da se zadire i u samu glav*
niču. Naročito stradavaju privatne šume u svim krajevima drža*
ve. Državne šume u najšumovitijem kraju — u Bosni opterećene
su velikim etatima za podmirenje dugotrajnih ugovora i sa servi*
tutima, a uz to je na dnevnom redu krčenje i uništavanje šuma
doduše u manjim količinama, no te su krčevine razasute po svim
krajevima i poput crva rastaču veliko tijelo tih prašuma. U Srbiji
su dugotrajni ratovi silno umanjili površine -šuma,1 a u Sloveniji
je individualna podjela šuma dovela do produkcije drveta ponaj*
više tek tanjih dimenzija. U Hrvatskoj i Slavoniji nalazimo su*
visle komplekse starih drž. šuma poglavito samo u Lici i Gor*
skom kotaru, no i tu je nekadašnja preborna sječa znatno sni*
žila obrast.


Ako dakle nastavimo u svim krajevima s forsiranom eks*
ploatacijom starih sastojina, kakova se provodi u nekim kraje*
vima, onda smo za desetak godina svršili sa svim prastarim
šumama. A što zapravo i sili državu na taj brzi tempo? Tu može


1 Dr. Đ. Jovanović u djelu „......|. ....... ....... ..., .. ..... . .....
........ .... 1914 — 18, ...... 1918". na str. 37. cijeni, da u Srbiji nema više od


900.000 ha šume i šumskog zemljišta, a uzevši normalni sklop, da ne bi povrs
šina zauzela više od 500.000 ha. Na str. 62. veli: »Pitanje o racijonalnom gazdo«
vanju biće vrlo teško resiti, jer su mnogo šume u ovome ratu potpuno upro«
pašćene i devastirane, a mnoge će još, a naročito one bliže saobraćaju, nepri*
jatelj poseći i materijal iz njih odneti.«