DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 3/1908 str. 13     <-- 13 -->        PDF

— 91 —


Jouli n (C. r. 90",^,) je našao, da je utezna količina
O, N i H što ju ugljen u sebi kondenzirati može, proporci^
onalna tlaku (To je našao Dalton za topivost tih plinova u tekudinama),
a obratno proporcionalne temperaturi. (Kod O" i
1800 mm tlaka absorbira po njem 4 g ugljena 105 cm´ O;


97 cm´ N i 47 cm´ H; kod O" i 430 mm 11 cm´Ni 6 cm*
H). Ugljen se nasiduje plinovima vanredno naglo, gotovo momentano.
CO^^ absorbira izpod 300 mm tlaka ne proporcionalno
tlaku (više), iznad 300 mm proporcionalno tlaku; analogno je
i sa temperaturom izpod 100" (neproporcionalno) i iznad 100"
(proporcionalno) (4 g ugljena absorbira kod O" i 1700 mm
240 cm^ kod 300 mm i O" 100 cm´). Brzina absorpcije nije
onakova kao kod O, N i H. Smjesu tih plinova kondenzira
ugljen mnogo laganije, nego kad su pojedince (da se zasiti sa
atmosf. zraka treba 18 sati, a sa samim N ili samim O moraenat.)
Količine pojedinih plinova kondenzovanih zajedno (u
smjesi) nisu razmjerne količinama, koje bi pojedince bile apsorbirane.
— Kad njekim plinom zasićeni ugljen stavimo u drngotnu
atmosferu, onda ova tjera iz ugljena prvotni plin do
njekog ravnotežja. Iz ugljena zasidena sa CO^ (kod običnog
tlaka i temperature je kondenzira 4 g ugljena oko 100 cm´)
tjera ju vodik i dušik laglje i brže od kisika (ravnotežje kod
vodika u njekcliko trenutaka kod dušika za 10 sati, kod kiši
;a još kasnije). Prisutna vlaga alterira navedeno; ravnotežje
pomenutih plinova postizava se uz vlagu tek za njekoliko dana
(oko 100 sati.)


U svrhu riešenja pitanja, da li su u drvnom (i sličnom)
ugljenu vazda se nalazedi se H, O (i N) na C kem. vezani,
ili samo tako čvrsto adstringiraju, da ih ni najveća vrudina n6
može posve istjerati, priredio je Porche r (81"796 = Ch. N^.
44´„o2) od COa -)- Na čisti ugljik, u kojem nije bilo ni traga
H ni O, ali iztraživanja nije dokrajčio. Obedaje, da de ih nastaviti.


Medjutim je već M a r c h a n d (J. pr. Ch. 35.^.g) na temelju
iztraživanja o djelovanju Hj SO^ na drvni ugalj došao*