DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7/1901 str. 35 <-- 35 --> PDF |
— 361 — zelena, dočim Q. P h e 11 o s listom nalikuje vrbi, a ima od svih hrastova najsitniji žir. Drvo od oraha rabi za pokućtvo i kundake´ i dok bijaše mahagoni-drvo nepoznato, bila mu je osobita ciena, pa su ga dovažali i u Evropu. Na tisuće stabala palo je pod sjekirom, kad su gradili željeznice, jer su Amerikanci podvale (Schwelle) pravili od orahovine. Crni orah (Juglans nigra) poraste na naplavinama i 45 m. visoko. Plod ima oblik jabuke, lupina mu debela, zelena, a poslije crna ljuske crne, rupičasto-bradavičaste, Ime je tomu orahu od tamno-sive kore. Drvo se dade liepo politirati, bude, što starije,"to tamnije i napokon skoro crno. Druga vrsta J. cinere a ima plodove, koji nahkuju šljivama a pokriveni su crveno-zagasitim dlakama; ljuske su rebraste, medju rebrima sa uzdignutim bradavicama i šiljcima. Specifičua težina drva iznosi 41, kod crnoga oraha 61. U porodicu Orahovaca (Junglandineae) spadaju i vrste roda C a r y a, koje se razlikuju cvietom, plodom i drvom koje nalikuje drvu jasena, a poznato je pod imenvm »Hickory-wood«. Carye spadaju medju najcjenije drveće sjeverne, umjerene zemaljske kruglje, te se je g. 1876. u Bostonu plaćalo za 2,5 cbm. 400 maraka. Stabla porastu 30, dapače i 40 m. visoko, ali ne rastu u skupinama, a razplodjuju ih ponajveć vjeverice. Ima od njih osam vrsta od kojih su u trgovini poznatije C. alba, porcina, sulcata, tomentosa i amara. Od drva prave naročito razna držala, žbice ža kola, obruče i ]}letu od njih košare. Južne vrste C, olivaeformis, mjristicaeformig i aquatica imadu drvo manje ciene, koje rabi obično kao gorivo. Prva vrsta bude i na 50 m. visoka, raste brzo i uspieva rado na aluvijalnom tlu. Važni su zastupnici američkih šuma i javorovi ne samo drva radi, već i radi sladka soka iz kojega se vadi šećerkrasan su ures jesenske šume, kad im lišće počima »zaplamčivati «, česti su blizo ljudskih stanova, u dvoredicama (alejama), kao i po perivojima. Prvenstvo pripada javoru sladkomu (Acer saccharathum; Sugar maple; Zuckerahorn). Listom nalikuje ovaj javor 27 |