DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu




ŠUMARSKI LIST 9/1899 str. 8     <-- 8 -->        PDF

- 454 —
Nabrojiti du sada spojeve, kojih bi se produkcija kod nas
najbolje izplatila, i njihovu upotrebu.


Velika važnost drvenog octa, a poglavito čiste ocatne
kiseline za dobivanje umjetnog octa, acetata (soli spomenute
kiseline) svakome je dovoljno poznata.


Metil alkohol, koj ne mora biti čist, rabi se za fabrikaeiju
mnogobrojnih i razširenih anilinskih boja, koje se fabriciraju
u silnim tvornicama po Elsasu, Njemačkoj i Englezkoj.
Metil alkohol, jošte drveni špirit zvan, neobhodno je potreban
i za fabrikaciju katranskih boja, iz njeg se prave firnisi, politure,
te nadomješćuje i sam etilalkohol (običan špirit). Osim
toga rabe ga za konzerviranje anatomskih preparata u sbirkama
i muzejima (Wickersheimerova tekudina)


Aceto n je židka tekućina, koja služi za fabrikaciju bezdimnog
baruta, a dosta se rabi u druge svrhe.


Drvn i katra n sastoji iz smjese raznih spojeva od kojih
dolazi jedna pod imenom kreosota u trgovini. Isti se katran
upotrebljava za dobivanje kolomaza, konzervirajudih mazala,
čadje, a može služit i kao gorivo kod suhe destilacije.


Iz bukovog katrana može se vaditi i parafin. Katran crnogorice
pun je terpentina, te se iz istog vadi običnom destilacijom.


Produkti, koji postaju iz drva tek djelovanjem kemičkih
agencija, su: celuloza, slador (respektive alkohol) i oksalna kiselina.


Oksalna ili ceceljua kiselina postaje kemičkom
pretvorbom celuloze (staničnine). Grijanjem staničnine sa kalijevim
vapnom (kalijev vodokis, hidroksid) stvara se ceceljna
kiselina, koja se u velikim količinama rabi u bojadisarstvu i
tekstilnoj industriji. Prije su pravili oksalnu kiselinu oksidadacijom
sladora sa dušičnom kiselinom, dakako da je ova skupa
metoda propala. Čim je uspjelo ceceljnu kiselinu pripraviti iz
mnogo jeftinijeg drva. Fabrikacija ove kiseline izplati se najbolje
u krajevima u kojima imade mnogo drvenih odpadaka,
jer se ma i najsitniji dielovi drva upotrebiti dadu. Nema sumnje,