DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 6/1897 str. 40 <-- 40 --> PDF |
- 280 — mena litavca imajudi u premjeru 15 metara. Ta je stiena znamenita zato, jer je puna organičkih ostanaka i liepo se razabiralo, da bijaše dolnja strana izvrtana od morske školjke, koja valjda nalikovaše danas živućemu prstku (Pholas). Težko, da se je ta gromača razvila u isto vrime, kad su se škriljevi taložili, Najvažnije pradobno grobište fosilnoga brlja leži kod Dol ja, koje je od Suseda udaljeno po prilici kilometar i pol daleko. Tu je tiesni klanac dolomitnim stienama i dolomitnim vapnencem, kojim ulaziš u dolinu, koju sa južne strane zatvara brieg Goljak (81 met.). Tu su otvorili kamenaru, a znanosti opet prebogato slikanu knjigu. Tu se našlo do 150 vrsta okamenjenoga bilja. Tz´ede je pradobno grobište Sveta Nedjelja po prilic četiri kilometra prama jugu od Suseda ležece selo. Tamo ima laporastih vapnenaca, laporastih škriljeva i bielih lapora sa okamenjenim biljem i ribama. Sarmatske naslage steru se na južnoj strani Zagrebačke gore, te če prigodice nekoja mjesta sigurno dati veliko obilje bilja, kao Stenjevac, Vrabče, Šestine. Gračani, Cučerje, Planina, a sigurno i Markuševac i Sv. Simun. Najljepši otisak lista našao je dr. Gorjanovič kod Sv Nedjelje, a pripada vrsti S t e r c u 1 i a L a b r u s c a iz obitelji Sterculiacea, koje živu danas samo u tropima, te su najsrodnije sa Sljezovnicama (Malvaceae) medju koje spada i u nas obični slez. Zanimivo je, da današnje vrste u Americi kao i u Aziji imadu cielovito, krj)asto ili prstasto lišče, a medju ove potonje spada naša fosilna vrsta. Ime od toga roda 80—90 vrsta od kojib večina raste u Iztočnoj Indiji i Malajskom arhipelagu. Najpoznatija je St. foetida, koju u Americi kao stablo ulja radi goje* Za pradobe rasle su tropijske vrste i tamo, gdje se danas širi led i ledenjaci. Na Groenlandiji bujala je St. variabilis, nu najobičnija bijaše za onda u Evropi St. L a br u sca, koju * A. Eagle r i K. Prati : Die naturlichen Pflanzenfamilien i t. đ. svezak 50., str. 95., 96. |