DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 4/1891 str. 4     <-- 4 -->        PDF

— 148 —


OYO je drveće u hrastove šume utrešeiio tu više. tamo manje, te je sada


pivteŽBiji hrast, sad briest ili drugo koje stablo. ^ ^


Bries t poraste obično uz okrajke hrastovih šuma, BU mjestimice, tako


kod Bakra za staroB:i nautičkom školom stvara i malu šumicu, a u Klancmi


jia Bakarcii liepu šumu.


Gdje briest pojedince poraste, tu se i razvije u omašno stablo. Spo


minjemo briest u Dragi, koji ima u objamu 1´86 m. i prekrasan onaj eksemplar


kođ seoea Jercinovići, izpod Drivenika u Vinodola, koji mjeri u objamu 3-33 m.,


te svakoga putujućega zaustavlja.*


Jase n ili jesen , kako ga Primorci zovu, u šuraicah je kod mora običan,


stvarajući tu i tamo značajne hrpe, te je u svibnju, kad procvate, krasan nakit


primorske flore. Veoma je značajna ne samo za Primorje, već ukupnu floru


domovine druga vrst jasena, koju odkrismo g. 1878- u Dragi doljnjoj kod sv. Ane,


na livadah zvane „Fratarsko«, te je to odkriće mnoge botanike iznenadilo, tim


većma, kad je ta vrst jasena za našu domovinu endemična, nije naime do


sada nigdje-nadjena u austro-ugarskoj monarkiji, a uspieva inače na Siciliji i


Nebrodih.**


Pupovi su u svih vrsti (Fraxinus rostrata.) sivo-smeđji, perutke uzke i
šiljaste; lišće bodkasto-zašiljeno, svietlo, kožnato, debelo, s dola u priđanku
bradato, 3—4 prezno, s prilično razmaknutimi zubci (van emarginata. ) U
tipičke je forme obrub peratke, širok, a vršak mu cjelovit.


U Dragi doljnjoj uspieva ovaj jasen na ilovasto-pjeskovitom tlu uz tamošnji
potočić, gdje je porastao kao grm i stablo. Najdeblje je jedno osamljeno stablo,
uzdignuv se poput hrasta, te ima u dnu debla 2-84 m. u objamu.


U Vinodolu iza Crikvenice, a uz korito Vinodolke, stvara Fraxinu s
rostrata var. emarginata cielu šumicu sa briestom i grabrićem
(Carpinus duinensis.)


Kle n nije u Prhnorju zastupan svojom tipičkom formom, već je to Acer
campestre var. eriocarpum, u koje je odlike plod baršunasto-dlakav, perutke
gole, lapovi (krpe) na lišću zaobljeni.***


Imamo i drugu oblikom lista značajnu odliku, koja je obično grmolika,
te cvieta i plodi riedko. To je var, saniculaefolium, u koje je lišće tamnozeleno,
dulje nego li široko, okrajkom verugasto, krpasto; srednja krpa najdulja
sa postraničnimi 3—5 rezna, rezovi duboki, zaobljeni ili malo ne šiljasti.
List je mnogo naličan listu Iječur e ili li caric e (Sanicula europaea.)


Šestil j (Acer monspessulanum var. illyricura"-´^"*-^ uspieva na pećinah ili
pećinastom tlu, stvarajući tu i tamo poput jasena značajne hrpe. Najmnogobrojnije
je ovo ugledno stablo u okolici bakarskoj, a inače ne manjka u cielom
Primorju, te se kod Senja uzpinje do Vratnika.


-´ Debljinu snm mjerio g. 1885,
"""- P, Gabriel St r obi : Fjora d, Aetna, br. G75.


´""" Wi\lkomxn: Fiilirer in d. Reieli der Pflai)2e,ii ii-,d. II izd n 7f>l
^^^^^ WiUkomm: Foratlickc Flora, p. 750. ´ " t ´ ´