DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1888 str. 80 <-- 80 --> PDF |
— 452 — i potrajnije postizava se to postepenim projjtiiloni, nego ]i kad se sastojiiia na jedanput of-,vori. Pisac navadja riječi Th. Hartiga i Nordlingera kao i istraživanja Michaelis-ova, koja podkrepljuju povišenje prirasta, no glede pravoga uzroka toga pojava ra^JIaze se mnijenja. Do nedavno uzimalo se je obćenito, da visinorast usljed progale 0}>ada. No danas nijecu nekoji zastupnici prfi*;aliH)g gospodarenja tu čjnjeaicu, Ivao n. pr. Wangener, jer se ne slaže sa ujihovimi teorijama. Glede oblika primjetiti je, da drvo izvan sklopa stavljeno gubi svoj oblik paraboloidifinog, a prima sve više oblik običnog čuna. Dočim Th. Hartig povit^enje prirasta samo kroz 4 do 5 godina uzima, drži Nordlinger vrijeme, kroz koje prirast raste, ovisnini od trajanja progale; kao što je iskustvo pokazalo, ima Nordlinger pravo. Prirast raste do nekog maximuma, a onda opel-, postepeno opada. Da se upliv progale na povišenje prirasta točno ustanovi, nu/dno je ponajprije da se stepen same progale označi, što do danas nije pošlo za rukom. Pošto širina godova, a prama tome i debljina sa visinom mno^´o brže opada u progali nego u sklopu, to nije mogućnost isključena, da se u progali manje gradjevnog drveta proizvodi, nego li u sklopu. U sklopa slažu se godovi više koncentrično oko srči nego li u progali, a za takovo drvo postižu se i veće cijene, nego li kod excentrično ođstrastlog. Koliko je to svojstvo važno, dokazuje sliedeći stavak iz „Zeitschrift fflr Forst- und Jagdwesen/ Drvotržci traže stabla punodrvna,"^ sa sitnimi godovi i čista od ogranaka, — samo za takovi lijes pripravni su oni visoke cijene platiti/ Po gore rečenom moglo bi se uzeti, da u progali odrastlo drvo kao lijes manje se traži odnosno jeftinije plaća, nego li ono u sklopu proizvedeno. Odkako je manje više uvedeno uredjeno šumarstvo, nalazimo ođ.redbe glede progale prvi put u šumarskoj uredbi markgrofovije branderburške od g. 1531., no Fischbach tvrdi, da prvenstvo u tom predmetu pripada "VVnrttemberškoj a ne Brandenburg~u. Gospodarstvena vrijednost prirastnog povišenja usljed progale, proredbc, i t d. upoznata je u njemačkoj državi početkom W L stoljeća. Tek E. Fr. Hartig i Tlundeshagen uveli su progalno gospodarenje. Za njima se poveo v. Seebach, Burckhardt, Scliott v. Schottenstein, a u novije vrijeme Wagener i drugi. Progalom dobivamo predužitke, koji one običnog proredjivanja nadmašnju, povisuje se prirast u sastojini preostalog drveta, a tim načinom odgaja, se više i boljeg lijesa, nego sto bi to u sklopu moguće bilo. IT isarodu iioGiijc Rc „pnnodrvno´^ no^o nan ruirod kjr/o. j,pn^brc!io" (voHhoklg). ITrednU^tvo. |