DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 4/1888 str. 4 <-- 4 --> PDF |
- 120 - Deblo mora se rezati uzduž i mora imati skroz jednaku debljinu i širinu. Omanje krivotine izpravljaju se vještački — pomoću vatre ili pare. Najglavniji zahtjev kod platina jest izvjestni stupanj subote, s toga se moraju ljeti barem tri mjeseca, a zimi na šest mjeseci prije porabe razpiliti i dobro osušiti. Mostnice. (Cartelles. — Tavoloni o fette. — Thick stuffs. —Pfosten.) Mostnice su debele od 5 — 10 cm., a širina im je jednaka debljini ćutka, iz koga su izpiljene; dužina im je takodjer razna i to prema dužini ćutka ili trupca. Mostnice se režu naročito od boljih i tvrdih vrstih drveća, a redje od četinjača. Njihove su dimenzije prema potrebi različite. Dužina mostnica raste od 3 met. na više; u širini moraju imati barem 20 cm. Okrajčene mostnice valja da su izpiljene na oštre bride, te da imadu uzduž ciele dužine istu širinu i debljinu ; čela na krajevih mostnica treba da imadu okomičan rez. Ako roba nije pogodjena bez bjelike, onda se ova neodbija osobito onda, ako je zdrava, te ako neima više od ^´lo od širine mostnice. Roba prvog razreda treba da je izradjena iz srži od stabla bez bjelike. Mjerilo za obračun kub. sadržaja, po komu se mostnice u obće prodavaju, uzima se dužina u metrih i cielih decimetrih, širina u podpunih centimetrih, a debljina u milimetrih. Kod izmjere širine valja još primjetiti, da se ista nemjeri samo u sredini, nego i na obih krajevih, a odtud se onda popriečna širina uzme. Posebna vrst rezane gradje je ona, koja se izradi od komada, izrezanih iz ogranaka ili ži´a brestovih stabala, koju Niemci nazivaju ,Ulmen Bohlen" a Taliani „fettelle di olmo" (briestove pomostnice). Ova gradja rabi se kod splata za egije. U tu svrhu moraju imati ovi komadi naravnu krivotinu od dva kraka, od kojih je jedan duži, a drugi kraći. Veći krak je 1 do 2 met. dug; onaj manji nesmije biti kraći od 0´5 met., dočim se širina mienja izmedju 20 i 30 cm., a debljina raste od 26 do 105 mm. Prema tomu ravna se i ciena ove gradje, a prodaje se na komad. Daske ili podnice. (Plauches. — Assi o tavole. — Boards. ^ Bretter oder Dielen). Ovo su obćeniti nazivi, pod kojimi dolaze u trgovini iz ćutaka ili trupaca izpiljene ploče, koje imadu za širinu podpunu debljinu ćutka, iz koga su izrezane, a debljinu od 10 do 52 mm. Dužina dasaka je mjestimično veoma razna; ona premienjuje izmedju 3 i pol i 5 metara. Veće dužine moraju se posebno naručiti, buduć su pilane za daske skoro svuda za gornje mjere upriličene. Prije uvadjanja metričke mjere bijahu daske kako u Austriji tako i u Italiji pravilno 12 mljetačkili stopa dugačke, te je ova norma {4´175 met.) i danas u Austro-Ugarskoj pridržana. — Iznimku čini u tome Tirolska, gdje se daske na 4´7 m. dugačke režu. Na Harcu imadu daske dužinu od 3-5 doGm., a u Thirinžkoj su najobičnije dužine od 3-5 do 4 m. Rezanje dasaka na 12 mljetačkih stopa dužine potiče iz onih vremena, kad su Mljetci bili dominirajućim trgom za mehka drva, te kad su mljetački |