DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7/1886 str. 22 <-- 22 --> PDF |
— 310 ~ sobah zrak čisti, jer samo jedna osoba, njekoliko ptica ili dim jedne cigare više ugljične kiseline proizvede, nego što lišće potroši, Drugčije je to gdje su veliki šumski kompleksi. Rekli smo da 1 ha. šume potroši godišnje IlOOO kg. ugljične kiseline (=^ 5595 cbm.). Prema tome potroše sve šume Bavarske 286,360.14000 kg. ugljične kiseline ili 14,565.318038 cbm., a isto toliku množinu (t. j . po volumenu) kisika producira. U Hrvatskoj i Slavoniji ima okruglo oko 2 milijuna jutara šume = l,15LOO0 hektar, sva ta površina potroši godišnje 12.661,000.000 kg. ugljične kiseline. Uzmemo li da je V^ kopna ciele zemlje bez vegetacije (pustare, gole pećine, stepe itd,), ostala bi površina od 101,559.875.000 ha. vegetacijom obrasla, a taj bilinski sviet treba 89,262.858.000.000 kg. ugljične kiseline. Zračne oborine (kiša, snieg itd.) umanjuju u priličuoj mjeri ugljičnu kiselinu. Padajući absorbiraju iz zraka ugljičnu kiselinu a osobito iz slojevah prama zemlji (naročito u šumi) i odvode je sobom u zemlju. To je slobodna ugljična kiselina, koja na svom putu onda raztvara mnoge rade osobito karbonate, koji se onda u vodi raztapaju. Tako nastaju uplivom ugljične kiseline raztopivi bikarbonati, no sama ugljična kiselina vrlo je slabo u njih vezana, pa čim dodju na površje zemlje, opet kiselina izhlapi, a oni se na novo okamene t. j . predju u prvašnje struje (tako nastaju sige). Ta dakle ugljična kiselina opet se povraća u atmosferički zrak. Ali se ona ugljična kiselina, koja se potroši na raztvaranje silikata, nepovraća više u zrak. Koliko se na taj način već ugljične kiseline potrošilo lahko ćemo pojmiti, uvažimo li da su sve vapnene pećine i gore nastale na taj način iz silikata, što se ugljična kiselina spojila sa vapnom ižtisnuv kremenu kiselinu. U tih vapnenih gora pa u naslagah kamena uglja, potrošene su neizmjerne množine ugljične kiseline. Koliko naša atmosfera samo na sve te učine ugljične kisehne gubi, neda se ni prilično označiti. Ali se znade, da se nemogu bitne promjene gledom na množinu ugljične kiseline konstatirati, da se gubitak uviek nadoknadi iz gore označenih vrielah. Završujući izjaviti nam je, da smo nastojali koliko moguće, viernu sliku te važne knjige predočiti, no priznati moramo, da nam je to vrlo težko bilo, imajući pred očima prostor lista i takovo djelo, koje od prvo do zadnje rieći jedan lanac čini, u kome su ove karike jednako vriedne. Gj. Koča. |