DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7/1886 str. 21 <-- 21 --> PDF |
— 309 — U omorikovih šumah im 1 ha. uzima se da raztvorbom opalih četinja nastaje godišnje oko 660 cbm. ugljične kiseline, a u bakovih 932 cbm. Mnogo ugljične kiseline dolaiii u zrak iz pukotinah zemlje, a i kisele vode donose je sobom na površinu iz dalnjili slojeva zemlje. Posije vulkaničkih erupcija dolaze na površje zemlje na neko vrieme neizmjerne množine plinova. * Važno vrielo ugljične kiseline je raztvorba šumskoga Ušća i odpadaka itd. Iz svega toga proizlazi da imade neizcrpivih vriela ugljične kiseline, da je dakle u atmosferi uviek u obilju imade. Dr. Ebermajer je provačunao i ukupnu množinu ugljične kiseline u cieloj atmosferi: Barometar nas uči da pritisak (ili težina) atmosfere na površini morskoj drži u ravnoteži stupac žive od 760 mm. Pritisak pak (težina) stupca žive od 760 mm. visine iznosi na površini od 1 qcm. j kg. od 1 qm, ( = 10.000 qcm.) 1000 kg. od 1 ha. ( = 1000 qm) 100000000 kg. , od 1 qkm. (-- 100 ha. = 1000000 qm.) 10000000000 kg. od 509950714 qkm. (površina ciele zemlje 5099507150000000000 kg. čitava dakle atmosfera iznosi preko 5 trilijuna kg. 13 kg. zraka pak imadu 6 g. ugljične kiseline. Iz toga proizlazi da na 1 qnL površine 4´715 k--. ugljične kiseline (I3´6 = 10000: x; x = 4615 g. = 4´615 kg. itd.), a na cieloj površini zemlje preko 2353 bilijuna kg. ugljične kiseline, tad ćemo još u kratko spomenuti procedure, kojimi se atmosferi ugljična kiselina oduzima i dakle umanjava. Znamo da je.za obstanak bilinstva ugljična kiselina neobhodno potrebna, bez nje bi na brzo nestalo organičkoga bujnoga života. Bilinstvo iz atmosferićke ugljične kiseline stvara ugljik, ono je kao neka tvornica ugljika, ali je ujedno i tvornica kiselika, jer raztvarajući ugljičnu kiselinu u elemente kisik odlučuje. Veliku množinu ugljične kiseline potroše biline. Znademo li godišnji dohodak n. pr. jednog hektara šume na drvetu i Ušću, moći ćemo proračunati množinu ugljika a i ugljične kiseline, koju su trebali da odnosni kvantum ugljika stvore. Po računih dra. Ebermayera treba popriečno 1 ha. šume kod srednjeg priroda godišnje 5866 kg. ugljične kiseline za proizvodnju drveta, a 5134 kg. za Ušće, ukupno dakle 11000 kg., a 1 ha. zobi pak 9100 kg. Tu množinu ugljične kiseline mogu godišnje 4 osobe disanjem producirati^ a to 4 osobe opet disanjem, kuvanjem i loženjem potroše na godinu isto toliko kisika koliko ga 1 ha. šume godišnje proizvede. Drugima riečima: Kad bi 4 osobe na 1 ha. šume stanovale, proizvele bi toliko ugljične kiseline koliko šuma godišnje treba, a potrošile bi opet sav ovaj kisik koji bi šuma proizvela. Mala šumica dakle od I ha. nečisti ni malo zraka, jer su već samo 4 osobe dosta da u tora pogledu ravnotežu održe. Isto je tako krivo mnienje da zeleno lišće cvieća u * Poslie ei´upcije Vezuva aašlo se 15.jui2a 1794 u obližjem sre^u 1300 mrtvih zectjvaj mnogo fazana^ trčaka itd,; koje su ushed plinova i ugljične kiseline poginuli. |